موسسه فرهنگی هنری خانه تئاتر

وقتی تئاتر تلویزیونی بهترین برنامه تلویزیون می‌شد

زنده‌یاد عزت‌الله انتظامی در بخش‌هایی از کتاب جادوی صحنه که مروری بر زندگی تئاتری اوست به تولید تئاتر‌های تلویزیونی پرداخته و از استقبال مردم از این نمایش‌ها روایت کرده است به طوریکه در نظرخواهی از مردم، تئاتر تلویزیونی بهترین برنامه این رسانه شناخته شد. اعظم کیان‌افراز نویسنده این کتاب،‌ به نقل از زنده‌یاد انتظامی در فصل هفتم آورده است:

در سال ۱۳۳۷ عباس جوانمرد طرحی را مبنی بر اجرای تئاتر زنده به تلویزیون ثابت پاسال داد. او معتقد بود که گرچه تلویزیون ممکن است به تئاتر در جهان لطمه بزند ولی در ایران می‌تواند کمک بزرگی به هنر تئاتر باشد و سبب شود که هنر تئاتر همگانی شده و تماشاگران با تئاتر انس بگیرند.

به پیشنهاد عباس جوانمرد شش گروه تئاتر تلویزیونی در اداره هنرهای دراماتیک تشکیل شد که این شش گروه به سرپرستی شش نفر هر هفته یک برنامه زنده اجرا می‌کردند. پخش تئاتر از تلویزیون از فرووردین ۱۳۳۷ به طور منظم آغاز شد.

طی دو سال مردم روزهای دوشنبه و بعد چهارشنبه به دیدن تئاتر عادت کردند و بر طبق نظرخواهی از مردم، تئاتر تلویزیونی بهترین برنامه تلویزیون شناخته شد. شرط اصلی در این نمایش‌ها اجرای کارهای ایرانی بود. از همین‌جا نویسندگانی چون علی نصیریان، عباس جوانمرد و نصرت پرتوی شروع به نوشتن نمایشنامه کردند. کم‌کم مردم به دیدن تئاتر راغب شدند و تئاتر تماشاچی خود را پیدا کرد.

اداره هنرهای دراماتیک قرار شد که هفته‌ای یک بار برای تلویزیون نمایش آماده کند و چهارشنبه‌ها ساعت ۱۰ شب به طور زنده پخش شود. البته نحوه اجراها به این شکل بود که آنها یک ماه برای هر نمایش تمرین می‌کردند و بعد اسدالله پیمان یا پرویز کاردان می‌آمدند و نمایش را برای دکوپاژ سر صحنه بازبینی می‌‌کردند. یعنی گروه، صبح در تلویزیون تمرین می‌کردند و شب به طور زنده همان نمایش را اجرا می‌کردند.

در آن زمان فقط یک تلویزیون در تهران و یک تلویزیون در آبادان بود. به علاوه نوار هم برای ضبط نمایش‌ها نبود. اولین نمایشی که ضبط شد، یک نمایش اسپانیایی بود، روش اجرای تلویزیون هم به این شکل بود که قبل از اجرا آقای اخوت، درباره نمایش و نویسنده آن صحبت و آن را به مردم معرفی می‌کرد.

برای هر نمایش به کارگردان ۴۰۰ تومان و به بازیگران ۲۰۰ تومان پرداخت می‌شد، اما اگر نمایش خوب بود و تکرار می‌شد پول کارگردان را نصف می‌دادند.

ابتدا به انتظامی اجازه کارگردانی نمی‌دادند، تا اینکه نمایشی به نام «رانده‌وو» به وسیله دکتر حسین‌علی طباطبایی دندانپزشک ترجمه شد.  این نمایش را به هر کس دادند تا آن را اجرا کند، نپسندید. اما انتظامی کارگردانی آن را پذیرفت.

این نمایشنامه داستان زن و مردی متاهل است که دور از خانواده خود به تنهایی در یک رستوران با هم قرار می‌گذارند و پیرمرد گارسون شیرین و دوست‌داشتنی که تا حدودی از زندگی مشتریان خود بااطلاع هست، با آنها صحبت کرده و کاری می‌کند که آنها از کرده خود پشیمان می‌شوند و رستوران را ترک کرده و از هم جدا می‌شوند.

انتظامی خود در نقش پیرمرد گارسون ظاهر شد و عزت پریان و اسماعیل شنگله هم در نقش‌‌های زن و مرد بازی کردند. دکوپاژ کار را هم پیمان به خوبی انجام داد تا نتیجه نخستین تجربه کارگردانی انتظامی مثبت باشد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *