وقتی یک رمان بازیگر را به کارگردانی وا می‌دارد
مونا صوفی که این روزها نمایش «خانم آقای جرج کلونی» را روی صحنه می‌برد، گفت که خواندن رمان «آخرین دختر» آنچنان بر روح و روان او تاثیر گذاشته که تصمیم گرفته با الهام از این رمان، نمایشی را به صحنه بیاورد.
او که بیشتر به عنوان بازیگر فعال بوده و با اجرای این نمایش، اولین کارگردانی خود را تجربه می‌کند از دغدغه‌اش در پرداختن به مسائل زنان ایزدی در جریان جنگ‌ها گفت و تاکید کرد تا هر زمان که حرفی برای گفتن داشته باشد، بازیگری و کارگردانی را در کنار هم ادامه خواهد داد.
صوفی درباره اولین انگیزه‌اش برای کارگردانی یک اثر نمایشی گفت: بعد از سال‌ها تمرین ، آموزش و تجربه‌های مختلف در زمینه نمایش، مدتی بود در تدارک تجربه کارگردانی بودم. کتاب «آخرین دختر» نوشته نادیا مراد به دلیل موضوع نسل‌کشی و پرداختن به شرایط زنان در جنگ و وجوه انسانی‌اش، انگیزه مناسبی برای این تجربه بود.
او ادامه داد: با کارگردانی بیگانه نبودم. از اتودهای کلاسی در چند کارگاه کارگردانی و شناخت عناصر درام و دانشگاه که چند ترم کارگردانی سینما خواندم تا دستیاری در چند پروژه بزرگ از جمله «هفت خان اسفندیار». البته در کنار کارگردانی همچنان به بازیگری تعلق خاطر دارم.
صوفی که تحت تاثیر رمان «آخرین دختر» تصمیم به اجرای این نمایش گرفته، در این باره توضیح داد: این کتاب تاثیرات زیادی بر ذهن و روان من داشت و مطمئن شدم که می‌خواهم روایتی با چنین موضوعی را به نمایش بگذارم. در شکل گیری متن بر اساس رُمان، اتودهای بسیاری زدیم تا به متن حاضر رسیدیم.
او با اشاره به درون‌مایه این رمان اضافه کرد: این رمان خاطرات دختر کرد جوانی است از دوران کودکی و پس از آن دوران اسارت و فرار و پناهندگی‌اش تا رسیدن به سازمان ملل و دریافت جایزه صلح نوبل.
صوفی در پاسخ به این پرسش که برای اجرای این نمایش چقدر درباره زنان ایزدی و مسائل آنان در جریان جنگ پژوهش کرده است، گفت: از طریق رسانه‌ها در جریان فجایع انسانی و کشتار جمعی انسان‌های بی‌گناه ایزدی بودم اما کتاب «آخرین دختر» تاثیر عمیقی در من ایجاد کرد. بارها آن را خواندم و متاثر شدم، از آنچه بر کودکان و زنان بی‌گناه ایزدی گذشته است. بیش از دو سال با بهره‌گیری از فیلم و عکس و کتاب و نوشته تحقیق و پژوهش داشتیم.
او با ارایه توضیحاتی درباره پروسه نگارش متن این نمایش ، در گفتگو با ایسنا اضافه کرد: از آقای پیام لاریان که اولین نگارش را برگرفته از کتاب داشتند، بسیار ممنونم و سرانجام آقای دانش اشراقی به عنوان طراح متن و متین ایزدی به عنوان نویسنده نمایشنامه «خانم جرج کلونی» بی‌نهایت سپاسگزارم.
صوفی درباره روایت ماجراهای این نمایش در فضای هالیوود و در پاسخ به اینکه چه شد که به این روایت رسیده است، توضیح داد: اَمَلل کلونی از فعالین حقوق بشر است و وکیل نادیا مراد و در نوشتن کتاب به نادیا کمک کرده است. بعد از دریافت جایزه صلح نوبل توسط نادیا مراد، این موضوع نزد افکار عمومی مهم و انسانی جلوه کرد. خصوصا وقتی انگیزه سفر پاپ فرانسیس به عراق شد، نادیا مراد در مارس سال ۲۰۱۷ در حاشیه مراسمی در میدان سن پیر در واتیکان، دیدار کوتاهی با پاپ داشت. پاپ علیرغم چیزهای وحشتناکی که در این کتاب روایت شده‌اند، خواندن آن را توصیه می‌کند.
او در عین حال افزود: اما روایت این کتاب تمهیداتی لازم داشت تا علاوه بر بخش‌های مهم و دراماتیک در بستری غیر کلیشه‌ای و خلاقانه با رویکردهای سیاسی و اجتماعی و اساسا فلسفه وجودی داعش شکل بگیرد. انتخاب آخر ما با پیشنهاد آقای دانش اشراقی و البته با قلم هنرمندانه آقای ایزدی، پردازش این موضوع در حاشیه یک فیلم اکشن با حضور بدل جرج کلونی صورت گرفت. به طور طبیعی به خاطر وکالت ایشان و کمک در نگارشِ کتاب «آخرین دختر» نوشته نادیا مراد، در نمایش به حضور خانم کلونی هم پرداخته شد.
صوفی، اجرای این نمایش را تجربه‌ای دشوار و در عین حال دلچسب دانست و گفت: تجربه سختی بود اما بسیار آموختم در این مدت ، جریان تکاملی شکل‌گیری یک ایده در ذهن تا رشد و تجلی پیدا کردنش بسیار شیرین و دلچسب است. در این دو سال چند بار به دلایل مختلف از متن گرفته تا شرایط اجتماعی، تمرینات ما متوقف شد و من هر بار از ادامه راه منصرف می‌شدم اما لطف استادان و گروه حرفه‌ای عزیز و همراهم و بیم و امیدهایی که مدام با آن دست و پنجه نرم می‌کردم، هر بار مرا سرشار از شوق و انگیزه می‌کرد تا با سخت‌کوشی، گام‌های ابتدایی خودم را با کمک معلمان و همکارانم در عرصه کارگردانی بردارم.
او با ابراز خرسندی از همکاری با تعدادی از هنرمندان حرفه‌ای تئاتر در این نمایش ادامه داد: یک شانس فوقالعاده است که در کنار چنین هنرمندان بزرگ و با تجربه و درخشانی به عنوان کارگردان امکان زیست و همکاری و آموختن داشتم. خدا را شاکرم و از همه استادان خودم آقایان پارسایی، دانش اشراقی، نجفی، شفیعی ثابت که در چندین اثر از جمله «هفت خان اسفندیار» توفیق همکاری در کنارشان داشتم، سپاسگزارم.
صوفی در پاسخ به پرسشی دیگر درباره انتخاب بازیگران این نمایش نیز گفت: به قول معروف نقش، بازیگران را می‌طلبد. در این پروژه و در یک بازه زمانی طولانی، هنرمندان زیادی برای هر کدام از نقش‌ها دعوت شدند و البته ملاک من ارتباط با متن و درک صحیح نقش بود. بیش از ۲۰ نفر برای نقش‌های مختلف دعوت به کار شدند و حتی در مقاطعی، چند تن از آنها مدتی تمرین کردند و سرانجام، بازیگران فعلی به عنوان گزینه‌های نهایی، انتخاب شدند. در این مسیر، آقای بهنام شرفی به عنوان انتخاب اول، کمک قابل توجهی برای آزمون و تمرین با بازیگران داشتند.
او اضافه کرد: در حال حاضر از انتخاب هوشمندانه خانم رفیع با تجربیات تصویری و جسارت نفس بازغی عزیز که اولین تجربه‌اش را انجام می‌دهد و همچنین حضور موثر ماهان عبدی و الکس ملک کرم خوشحالم و قدردان همه عزیزان گروه به ویژه استاد حسین پارسایی و استاد حسین میرزا محمدی و گروه کارگردانی و دستیاران هستم.
او در پایان با بیان اینکه قصد دارد بازیگری و کارگردانی را به طور همزمان ادامه بدهد، افزود: تصور می‌کنم تا هر زمان که حرفی برای گفتن داشته باشم، همچنان بازیگری و کارگردانی را در کنار هم تجربه کنم.
