نمایش «مش مش قلی خان» به کارگردانی ناصر آویژه از پنج‌شنبه ۱۲ مرداد، ساعت ۱۸:۴۵ در فرهنگسرای شفق (خانواده) به صحنه بازمی‌گردد.

«مش مش قلی خان»، اثر برگزیده تماشاگران در جشنواره تئاتر کودک و نوجوان اصفهان در سال ۱۳۸۶ بود که متن آن نوشته مشترک گیتا داودی و ناصر آویژه است.

ترانه‌های این نمایش سروده رودابه حمزه‌ای و ناصر آویژه است.

ناصر آویژه، قاسم انصاری‌شاد، حمیدرضا نوری، حسین میرزائیان و محمد الله‌دادی بازیگران این نمایش هستند.

در خلاصه داستان این نمایش آمده است: «در زمون‌های قدیم توی شهری آباد، زندگی می‌کردند یک زن وشوهر شاد، ناز کوکب خاتون، آقا تاجر میرزا، خونه‌ای داشتن و مال زیاد، کلفت و نوکر و آشپزخونه‌زاد، پسری داشتند کاکل زری، مثل قرص قمری، اسم اون پسر، چی بود؟ بود مش مش قلی خان. این نمایش همه در مورد مش مش قلی خان، دیدنش واجب بر پیر وجوون و اهل خانه.»

نمایش «مش مش قلی خان»، مرداد و شهریور ۱۴۰۲ به جز روزهای شنبه، ساعت ۱۸:۴۵ در فرهنگسرای شفق (خانواده) به نشانی خیابان سید جمال‌الدین اسدآبادی (یوسف آباد) بین خیابان ۱۹ و ۲۳، بوستان شفق روی صحنه خواهد رفت.

علاقه‌مندان برای اطلاعات بیشتر می‌توانند به سایت تیوال مراجعه کنند.

 علیرضا معروفی نویسنده و کارگردان جوانی که این سال‌ها در بیش‌تر آثارش با رویکرد و نگاهی نو به موضوع جنگ پرداخته است، این بار با اثری متفاوت و انسان‌محور به صحنه سالن اصلی تئاتر شهر آمده است.

علیرضا معروفی، نمایش «جریان» را اثری انسان‌محور دانست و گفت: «این اثر رویکردی سیاسی- اجتماعی دارد ولی درواقع بیش از هر چیز به موضوع انسان می‌پردازد و نگاه به انسان در این نمایش زاویه‌ای تازه دارد و انگار خود «جریان» مرا به سمتی که دلخواهش بود کشاند، به لحاظ محتوا و حال و هوا از آخرین آثارم فاصله دارد و بسیار متفاوت است؛ درواقع «جریان» نمایشی است برای انسان و ممکن است هرکس برداشت خودش را از کار داشته باشد اما دغدغه من از نوشتن و کارگردانی این متن، انسان است.»

او با اشاره به اینکه جنگ همواره دغدغه من خواهد بود، افزود:  «در مورد سایر آثار من هم می‌توان گفت مخاطب  با یک قصه جنگی همیشگی مواجه نبود؛ من همواره سعی کردم از قالب کلیشه‌ای خارج شوم و دست روی نقاطی از جنگ بگذارم که کمتر به آن پرداخته ‌شده است اما جنگ همواره دغدغه من است و هرلحظه ممکن است دوباره بخواهم اثری با این موضوع تولید کنم.»

این کارگردان جوان درباره داستان نمایش «جریان» گفت: «قصه در اوایل دهه ۱۳۷۰ می‌گذرد و مصطفی یک نویسنده و مستندساز است که وقتی علیه یک جریان مطالبی را منتشر می‌کند، دچار مشکلاتی می‌شود و چالش‌هایی پیش می‌آید که قصه را پیش می‌برد. هر فردی از جامعه می‌تواند جای مصطفی باشد چون مسائل مطرح‌شده در این نمایش ممکن است برای هر کسی در هر جایگاهی پیش بیاید و شاید بتوان گفت نمایش «جریان» به‌نوعی پلی بین امروز و گذشته است.»

معروفی که عموماً متن آثارش را خودش نوشته و کارگردانی کرده است، دراین‌باره توضیح داد: «من هنگامی‌که می‌نویسم، کاملاً رئالیستی می‌نویسم و در آن زمان به نحوه اجرا فکر نمی‌کنم، چون لحظه‌ای که می‌نویسم، صرفا نویسنده‌ام و بعدازاینکه نوشتن تمام شد، در قالب و جایگاه کارگردان قرار می‌گیرم و به شیوه اجرایی فکر می‌کنم. ترجیح می‌دهم نوشته‌های خودم را کارگردانی کنم چون از آن‌ها درک کامل و جامع دارم. ولی شاید روزی در مدیاهایی به‌جز تئاتر، نویسنده‌ای پیدا کنم که حرف‌های مشترک داشته باشیم و او بنویسد و من کارگردانی کنم.»

او درباره حذف دکور در نمایش «جریان» گفت: «به‌طورکلی می‌خواستم به‌دوراز کلیشه‌های معمول سالن‌های بزرگی چون تالار وحدت و سالن اصلی تئاتر شهر، اجرایی نو روی صحنه بیاورم. با حذف کامل ابزار و دکور تماشاگر صرفاً با موضوع مهم‌تری روبه‌رو می‌شود؛ بازیگر، کلام، فرم و حرکت. من احساس می‌کنم در این بی‌چیزی خیلی راحت‌تر و تأثیرگذارتر می‌توانم حرفم را به مخاطب بزنم و از دغدغه‌های مشترک‌مان بگویم؛ ازاین‌رو همه‌چیز را حذف کردم، حتی دستور صحنه‌ها را بازیگران می‌گویند و فضای از پیش تعیین‌شده‌ای را روی صحنه نشان نمی‌دهم تا مخاطب خودش همراه شود و فضا را آن‌گونه که دوست دارد تصور کند.»

علیرضا معروفی که در بخشی از میزانسن‌های نمایشش از فضا و راه‌پله‌های بین صندلی‌ها هم استفاده کرده است، دراین‌باره این‌گونه توضیح داد: «میزانسن‌ها روی صحنه بیشتر به‌صورت حرکتی و ۹۰ درجه است و احساس کردم در نمایش «جریان» برای اینکه مخاطب ارتباط ملموس‌تری با نمایش بگیرد، نیاز است از تکنیک فاصله‌گذاری استفاده کنم تا تماشاگر خودش را در اثر ببیند.»

او همچنین درباره شیوه اجرایی افزود: «نمی‌خواستم اجرای خطی داشته باشم و در ساختار اجرایی این نمایش هم مانند بیش‌تر آثارم از شکست زمان استفاده کردم چون حس تعلیقی را که ایجاد می‌شود و ذهن مخاطب را وادار به جست‌وجو و درک مفاهیم می‌کند، بسیار دوست دارم.»

کارگردان نمایش «جریان»،  انتخاب بازیگران این اثر را بر اساس توانایی‌های‌شان دانست و گفت: «من همیشه برای اجرای تئاتر در وهله اول بازیگرانی می‌خواهم که ابزارهای قوی داشته باشند، یعنی بیان، بدن و حس. همچنین مناسب نقشی باشند که قرار است بازی کنند. صرفاً شهرت یا محبوبیت بازیگران برای من گزینه نخست نیست. در نمایش «جریان» خیلی خوشحالم که در کنار بازیگران همیشگی گروهم، با چهره‌های شناخته‌شده تئاتر هم همکاری کردم.

به‌عنوان‌مثال، خسرو احمدی بازیگر پیشکسوت و توانمند، گزینه بسیار مناسبی برای نقش دشواری است که در «جریان» بازی می‌کند و روزبه حصاری با اینکه بیشتر افراد جامعه او را با ایفای نقشی در سریال «بچه مهندس» می‌شناسند اما من بازی‌اش را در تئاتر دیده بودم و گزینه اول من برای نقش مصطفی بود و خوشبختانه پذیرفت و تمام آنچه را در ذهن من بود، روی صحنه نشان داد.»

معروفی گسترش و تنوع موضوعی نمایش‌ها را امری پیش‌برنده دانست و در پایان گفت: «تأکید من بر ارائه یک درام فرمالیستی برای واشکافی پدیده‌های انسانی است و امیدوارم با مخاطبانی که در این شب‌ها به تماشای نمایش ما نشستند، به زبان و فهم مشترکی رسیده باشیم.»

منبع: ایران تئاتر

به گزارش گروه خبر سایت خانه تئاتر به نقل از روابط عمومی تالار هنر، سومین نشست از سلسله نشست‌های تالار هنر با هنرمندان تئاتر کودک و نوجوان با موضوع «آموزش تئاتر، آموزش‌های تخصصی و انتخاب آثار» روز چهارشنبه ۴ مرداد در این تالار هنر برگزار شد.

مهدی فرشیدی سپهر، حامد زحمتکش، فریبا دلیری، محمد لقمانیان و روشنک کریمی جمعی پنج‌نفره از کارگردانان و بازیگران تئاتر و تئاتر کودک و نوجوان در این نشست با همراهی مدیر تالار هنر حضور داشتند.

استادان کارگاه‌های آموزشی باید به‌روز باشند

فرشیدی سپهر، کارگردان تئاتر در این نشست با تاکید بر آموزش و برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای به‌روز کردن هنرمندان گفت: «کارگاه‌های آموزشی در این سطح باید توسط استادانی که روان‌سنجی، زیبایی‌شناسی و جامعه‌شناسی بدانند برگزار شود. این استادان باید آدم‌های به‌روزی باشند.»

او همچنین با نگارش اساسنامه برای گزینش آثار نمایشی تالار هنر مخالفت کرد و افزود: «این رویکرد که هنرمندان بدون آنکه کاری برای ارائه داشته باشند واجد نوبت برای اجرا باشند کار اشتباهی است. هر کسی که اثری دارای حرف مناسب زمان داشته باشد و بخواهد آن را در قالب یک اجرای نمایشی بیان کند، باید بتواند نوبت اجرا داشته باشد نه اینکه صرفا افرادی هر دو سال یک‌بار اجرا بروند.»

فرشیدی سپهر در بخش دیگر صحبت‌هایش به شورای انتخاب آثار پرداخته و گفت: «برای بازبینی باید از تمام کسانی که دوره آموزشی را پشت سر گذاشته‌اند، استفاده شود. حتی اگر ۱۰۰ نفر باشند. از این طریق است که افکار عمومی را برای انتخاب فعال می‌کنیم. در زمینه محتوای نمایش‌ها نیز مردم را باید با اتفاقات ملموس مواجه کنیم.»

او درباره ایجاد فرصت برای کاراولی ها نیز توضیح داد: «اگر نمایشی قابلیت‌های کیفی لازم را داشته باشد باید حمایت شود. اساسا در کار هنری پیشکسوت و کار اولی معنا ندارد. ممکن است یک نمایش کار اول فرد باشد ولی عالی باشد. از سوی دیگر هم امکان دارد کاری از یک پیشکسوت افتضاح باشد.»

این کارگردان تئاتر صحبت‌هایش را با موضوع هزینه‌های بالای تولید یک اثر هنری که از مرحله پیش تولید تا پایان اجرا وجود دارد، به پایان برد و گفت: «باید پیگیر کمک‌هزینه آثار نمایشی باشیم و این حق را مطالبه کنیم.»

فضای فانتزی در ذهن بچه‌ها بسیار تاثیرگذار است

فریبا دلیری، مدرس و کارگردان تئاتر نیز با بیان اینکه نمی‌شود انتظار داشت کسی بعد از آموختن الزاما خوب کار کند، به اهمیت تفکیک بخش کودک و نوجوان در نمایش‌های روی صحنه پرداخته و توضیح داد: «فضای فانتزی در ذهن بچه‌ها بسیار تاثیرگذار است و می‌تواند به تکامل ذهن بچه‌ها کمک کند اما کار نوجوان باید به صورت ویژه‌تری بررسی شود.»

او تاکید کرد: «در تالار هنر باید به طور همزمان یک کار کودک و یک کار نوجوان روی صحنه باشد.»

دلیری ارتباط با آموزش و پرورش را ضروری دانسته و افرود: «وزارت آموزش و پرورش باید از اجراهای تالار هنر مطلع شود که اجراهای صبح برپا بماند. بدون شک لازم است که تالار هنر برای پر بودن سالن اجرا و جذب مخاطب، رایزنی‌های بیشتری انجام بدهد.»

این کارگردان تئاتر گفت: «شورای انتخاب آثار نمایشی باید شامل کارگردان، بازیگر، طراحان و کسانی که تخصص دارند، باشد. این افراد بهترین قاضی‌ها برای انتخاب هستند و می‌توانند انتخاب درست داشته باشند. با مزر قائل شدن بین کار ایرانی و خارجی مخالف هستم. مهم رساندن پیام و کار خوب است. در این رابطه مرزی بین کار خارجی و ایرانی نمی‌بینم.»

او تصریح کرد: «به‌رغم مخالفتی که در گذشته راجع به اجرای کار اولی‌ها داشتم، در حال حاضر با ارائه طرح کارگردانی برای بررسی کار اولی‌ها موافق هستم. کسی که کارگردانی می‌کند باید یک طرح داشته باشد. باید از قبل بداند می‌خواهد درباره صحنه، لباس، موسیقی، کارگردانی و حتی بازی‌ها چه کاری انجام بدهد.»

تجربه‌اندوزی در عرصه تئاتر، یکی از امتیازات لازم برای کارگردانان جوان است

همچنین حامد زحمتکش، بازیگر و کارگردان تئاتر نیز در این جلسه، تجربه‌اندوزی تئاتری را یکی از امتیازات لازم برای جوانانی که می‌خواهند نمایشی را کارگردانی کنند، دانسته و گفت: «اگر یک کارگردان جوان قبلا با عناوین مختلف در تئاتر کار کرده باشد می‌تواند بهتر از تجربیاتش استفاده کند. حداقل ادبیات حرف زدن و کار کردن با کارکنان سالن را بلد است و یک‌باره و بدون پیشینه وارد فضای اجرایی نشده است.»

او در بخش دیگر صحبت‌هایش پیشنهادهایی برای ایجاد محیط آموزشی ارائه داد که ایجاد بانک کتاب برای مطالعه مراجعه‌کنندگان، اختصاص روزهای شنبه به کارگاه‌های تخصصی ویژه هنرمندان از آن جمله بود.

هنرمند باید جهان‌بینی شخصی داشته باشد

روشنک کریمی، بازیگر و کارگردان تئاتر نیز ضمن تاکید بر آموزش و برگزاری ورک‌شاپ‌های مختلف تخصصی برای هنرمندان تئاتر کودک و نوجوان گفت: «هنرمندان نیاز به جهان‌بینی شخصی دارند که براساس آن کار کنند وتوانایی انتقال آن نگاه را داشته باشند.»

او ارائه خوراک مفید و درست هنری را از وظایف اصلی تالار هنر برای مخاطب دانسته و پیشنهاد داد که ظرفیت‌های بین‌المللی هنرمندان باید مورد توجه قرار بگیرد. در عین حال استادان خارجی برای برگزاری ورک شاپ‌ها دعوت شوند.

عاشق کار کردن در تالار هنر هستم

محمد لقمانیان، بازیگر و کارگردان تئاتر هم در این نشست، هزینه‌های بالای تولید اثر نمایشی را یکی از دلایل کم کاری خودش در زمینه تولید اثر نمایشی عنوان کرده و گفت: «من عاشق کار کردن در تالار هنر هستم اما چون نیازمند بودجه بسیاری است، این کار را انجام نداده‌ام. به اعتقاد من کار ضعیف تماشاگر را فراری می‌دهد. هنرمند مقصر این موضوع نیست که برای گذراندن زندگی نیاز به درآمد دارد و اگر کار بی‌کیفیتی به او پیشنهاد داده شود، قبول می‌کند.

او با ذکر این نکته که صرف حرف زدن نمی‌تواند سیستم غلط را درست کند، افزود: «اگر ورک‌شاپ برگزار می‌کنیم دلیلش هنرمند کردن دیگران نیست، بلکه آشنایی با کار هنری است.»

لقمانیان افزایش تعداد افراد در شورای انتخاب آثار را زمینه‌ای برای انتخاب بهتر عنوان کرده و تاکید کرد که آنچه اثر نمایشی می‌خواهد بگوید باید شامل حرف اکثریت جامعه باشد و این از تجربه و مطالعه و پیوسته کار کردن به دست می‌آید.

این هنرمند تئاتر در پایان گفت: «برای موفقیت در گیشه، سواد در اقتصاد و رسانه لازم داریم و برای این کار باید یک سیستم درست داشته باشیم. داشتن تیم مارکتینگ برای تبلیغات موثر است.»