این کارگردان سینما و تئاتر در یادداشتی که در اختیار ایسنا قرار داده شده، درباره این نمایش نوشته است: «از نخستین باری که در دهه سی قرن بیستم اجرای کله‌گردها و کله تیزها توسط برتولت برشت و گروهش روی صحنه رفت، تا این آخرین اجرای اقتباسی اسماعیل کاشی و گروهش از نمایشنامه مزبور، جهان چیزی نزدیک به یک قرن را سپری کرده است.

در این یک قرن علیرغم تغییرات شگرفی که در حوزه‌های مختلف زندگی بشری رخ داده است، اما همچنان خطر نابودی مظاهر حیات از طریق جنگ‌های ویرانگر ، تخریب محیط زیست، نژاد پرستی، شکاف فزاینده طبقاتی ، بحران جهانی آب و غذا و فقر و فساد و بی عدالتی و ستم سیاسی و اجتماعی در حال گسترش است. آنچه در کله گردها و کله تیزهای برشت همزمان با ظهور فاشیسم هیتلری در آلمان دهه سی مطمح نظر نویسنده قرار گرفته، نگرانی و هشدار در خصوص تاخت و تاز نوعی ایدئولوژی تمامیت‌خواه و افراطی است که خواهان تسلیم و متابعت بی چون و چرای همه مردم در برابر قدرت قاهر است و در این مسیر تنها نژاد و اندیشه خاصی را شایسته رهبری می‌داند و دیگر مردمان را بردگانی مطیع و منقاد.

برغم این همه اما جهان دم به دم تغییر یافته این سالیان بسیار ، صورت‌ها و صور متفاوتی از دلهره و وحشت و تخریب و ستم و بهره‌کشی را در نسبت میان صاحبان زر و زور و تزویر باز تعریف کرده است که بازتاب این همه در هنر نمایش ، بصورت تقلایی زیبا شناسانه در دستیابی به فرم‌ها و شیوه‌های بیانی جدید انعکاس یافته است و تئاتر فیزیکال و مبتنی بر تابلو – فرم‌های دیداری و شنیداری یکی از جلوه‌های درخشان آن است.

از همین منظر است که اجرای متفاوت و بدیع اسماعیل کاشی از نمایشنامه‌ای مبتنی بر سنت اپیک و با فاصله گرفتن در متن و اجرا از سنت نمایش روایی و در تلاش دستیابی به زبانی متفاوت ، تماشاگر را در معرض دیدن نمایشی قرار می‌دهد که هر چند توسط کارگردانی حرفه‌ای و بازیگران نو پای غیر حرفه‌ای در نسبت شاگرد – استادی به روی صحنه رفته است ، اما انصافاً از یکدستی و هماهنگی درخشانی در زمینه طراحی ، بازی‌ها . نور و موسیقی و تابلو- میزانسن‌های زیبا برخوردار است.

ریتم و ضرباهنگ نمایش به نحوی است که تماشاگر با فضای فرمالیستی نمایش که نشانه‌های آشکاری از سنت «مه یر هولدی» را در خود دارد ، به حدی عجین می‌شود که در نهایت با غم و اندوه شخصیت‌های نمایش عمیقاً همدل و همراه شده و بی‌مناک از بروز مجدد فجایعی نظیر هولوکاست و اندیشیدن به جهانی که هر روز چهره ترسناک‌تری به خود می‌گیرد ، سالن نمایش را ترک می‌کند.

دم اسماعیل کاشی و شاگردانش گرم !»

نمایش«انسان/ اسب – پنجاه / پنجاه» هر شب راس ساعت ۲۰ در سالن اصلی مرکز تئاتر مولوی روی صحنه می‌رود.

به گزارش ایسنا، دومین شب از سلسله نشست‌های تخصصی حقوق تئاتر ، شامگاه سه شنبه، ۲۴ مرداد ماه در سالن جوانمرد عمارت خانه تئاتر به کوشش انجمن کارگردانان تئاتر ایران و موسسه حقوق هنر برپا شد.

در آغاز این نشست، پنلی با حضور محمد رحمانیان، شهرام گیل آبادی و وحید آگاه (حقوقدان و استاد دانشگاه) برگزار شد.

رحمانیان، عضو هیات مدیره کانون کارگردانان گفت: با باور به اینکه این جلسات به جایی نخواهد رسید، در آن حضور پیدا کرده‌ام و معتقدم نتیجه‌ای در پی نخواهد داشت. به همین دلیل صحبتی نخواهم کرد.

اما در ادامه، گیل آبادی، رییس کانون کارگردانان خانه تئاتر با اشاره به اینکه برگزاری این جلسات نتیجه‌بخش خواهد بود، گفت: این کشور متعلق به ماست و برای آن خون دل‌ها خورده‌ایم و حتی به زور قرار نیست آن را ترک کنیم، چون به کشورمان علاقه‌مندیم و برای توسعه و پیشرفت آن همه تلاش‌مان را به کار می‌گیریم. حداقل این بحث‌ها هم این است که در تاریخ ثبت می‌شود.

سپس آگاه، با بیان اینکه هیچ راهی جز کلمه و لبخند نداریم، یادآوری کرد: قرن‌هاست دیوار بلندی به نام ممیزی داریم که طی زمان تغییر شکل داده است و تنها راه حل آن گفتگوست.

او از حضور محمود سالاری، معاون هنری قدردانی کرد و افزود: کارکرد این جلسات این است که نوری بر قوانین می‌تابانیم تا مشخص باشد چه بخشی از آنچه در عمل رخ می‌دهد، قانونی است.

مساله شما ممیزی نیست بلکه انتخابات است

محمود سالاری، به عنوان اولین سخنران جلسه، برپایی این نشست را برآمده از اهداف سیاسی دانست و گفت: می‌دانم این جلسه با چه هدفی تشکیل شده ولی بنا به تاکید مقام معظم رهبری مبنی بر لزوم وجود کرسی‌های آزاد اندیشی، در آن شرکت کردم.

او اضافه کرد: دغدغه این جلسه ممیزی نیست بلکه موضوع این است که برخی دوستان با بعضی سیاسیون جلساتی داشته‌اند، مبنی بر اینکه به بهانه بحث درباره ممیزی، کسانی را وارد گفتگوهایی کنند چون قرار است برای شرکت در انتخابات آماده شوند. به هر حال موضوع ممیزی برای آنان رای می‌آورد و هدف این جلسه هم همین است.

او با تایید سخن رحمانیان مبنی بر اثربخش نبودن این جلسات افزود: بحث ممیزی مطرح نیست و به همین دلیل هم این جلسات اثربخش نخواهد بود چون اهدافی سیاسی پشت آن است. با این حال امیدواریم اگر انتخابات خوبی برگزار شد، گروه‌هایی که رای آوردند، سهم ما را که در این جلسات شرکت کردیم، بدهند.

معاون هنری، ممیزی را بحثی دراز دامن دانست و اضافه کرد: عباس معروفی (نویسنده) گله‌اش از سانسور بود ولی وقتی به آلمان مهاجرت کرد، هم چیزی از او درنیامد.اینکه چرا سانسور برداشته نمی‌شود، به این دلیل است که کسانی که خواهان آن هستند، خودشان مدیریت داشته‌اند.

عده‌ای با سفارتخانه‌ها در ارتباط هستند

سالاری با بیان اینکه تئاتری‌ها، خود تئاتر را تعطیل کردند، ادامه داد: اگر امروز سانسور را برداریم، یک «پهلوان اکبر می‌میرد» و «شازده کوچولو» در می‌آید؟ عده‌ای با کلامِ خارج از عرف و ژست اپوزیسیون می‌کوشند فروش کنند. هر کسی با سانسور اندیشه مخالف است ولی عده‌ای با سفارتخانه‌هایی همچون سفارت فرانسه در ارتباط هستند و معلوم است نباید کار کنند و گرنه مخلص کسانی هستم که دنبال حقیقت‌جویی باشند.

به جبهه پایداری وابسته نیستم

معاون هنری با اشاره به انتساب خودش به برخی جریان‌های سیاسی افزود: عده‌ای می‌خواهند جبهه پایداری را بزنند در حالیکه من هیچ ارتباطی با آنان ندارم. تحلیل این است که نواصول‌گرایانی که آقای قالیباف سردمدار آن است و آقای گیل‌آبادی پشت آنان است یا اصلاح‌طلبان، برای شرکت در انتخابات تلاش می‌کنند که البته هر کدام هم بیایند، متعلق به انقلاب هستند.

چرا هنوز بودجه خانه تئاتر در حساب است؟!

سالاری در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به وضعیت مبهم بودجه تئاتر خطاب به شرکت‌کنندگان در جلسه گفت: خانه تئاتر در دوران کرونا به انگیزه کمک به درمان هنرمندانی که دچار کرونا شده بودند، ۷۰۰ میلیون بودجه گرفت و هنوز در حساب است و علاوه بر آن چرا هنوز ۳ میلیارد بودجه خانه تئاتر هم در حساب است؟!

این پرسش او البته تا پایان جلسه بی‌پاسخ ماند.

نمی‌خواهم نماینده مجلس شوم

او خاطرنشان کرد: برای تک تک نظراتی که مطرح می‌کنید، آماده گفتگو و یافتن راه حل هستم، اما برای بازی‌های سیاسی مطلقا گوش شنوا ندارم. یک عکس ندارم که با گروه سیاسی بوده باشم. دنبال این نیستم که نماینده مجلس شوم یا عشق این صندلی را ندارم. بازی سیاسی باید جمع شود. در آن صورت، تئاتر می‌تواند کار خود را انجام بدهد.

سخنان محمود سالاری درباره بودجه تئاتر با واکنش مدیر «آرخه نیوز» که در این نشست حضور داشت، مواجه شد و او نظم جلسه را برای دقایقی به هم زدکه این موضوع با واکنش حاضران رو به رو شد و عده‌ای خواستار بیرون رفتن او از نشست شدند.

هرچند بارها به او گفته شد که تماشاگران در فرصتی، امکان طرح پرسش دارند اما او مدام با فریاد، پرسشش را درباره وضعیت بودجه خانه تئاتر مطرح می‌کرد.

او با اینکه به بهروز غریب‌پور، سخنران بعدی جلسه ابراز ارادت می‌کرد، اما با لحن تهاجمی خود اجازه نمی‌داد که غریب پور سخنان خود را آغاز کند.

غریب‌پور: ادله بیاورید

با همه اینها این فرد بعد از دقایقی با دستور سخنرانان، سکوت کرد و بهروز غریب‌پور به عنوان سخنران بعدی گفت: منتظر آقای سالاری و صحبت‌هایشان نبودم. متاسفانه ایشان نیت‌خوانی کردند.

غریب‌پور با این جمله که «کافر همه را به کیش خود پندارد» ادامه داد: اگر دعوت انجمن را برای شرکت در این نشست پذیرفتم، به دلیل این بود که نشستی تخصصی و به دور از مباحث سیاسی بود اما آقای سالاری ما را به کار سیاسی متهم کرد.

او اضافه کرد: آقای سالاری مواردی را درباره کلامِ خارج از عرف و سفارت فرانسه مطرح کردند که باید با ادله و اسناد در محکمه حاضر شد و با حضور قاضی و رییس دادگاه و شاهد چنین مسائلی را مطرح کرد.

غریب‌پور در ادامه به وضعیت تئاتر در سده‌های گذشته اشاره و یادآوری کرد: در دوره مصدق حتی یک جمله درباره حمایت از تئاتر نداریم ولی شهربانی می‌توانست با «شعبان بی‌مخ»، زمان اجرای تئاتر نوشین، به اتهام توده‌ای بودن او، نمایشش را به زیر بکشاند.

این کارگردان افزود: ایرادم به وزارت ارشاد است که هر روز بزرگ‌تر می‌شود ولی کارایی چندانی ندارد. قبل از انقلاب اداره تئاتر فعال بود و شغل بازیگری رسمیت داشت . چندین گروه نمایشی در این اداره فعال بودند و تور تئاتر در سراسر کشور داشتند و کسانی مانند جوانمرد و نصیریان، جمشید مشایخی، عزت‌الله انتظامی، محمد علی کشاورز و … در آن فعالیت می‌کردند اما امروز اداره تئاتر کجاست؟ وزارتخانه چرا از فروش تئاتر سهم برمی‌دارد. تور استان‌ها کجاست؟ کجا به گروه‌های هنری و سرمایه‌های کشور که برگزیدگان جشنواره‌های ما بودند، توجه شده است؟! گروه ما بعد از ۲۰ سال، خانه نشین شده.

او خطاب به معاون هنری ادامه داد: فاصله دفتر شما با تالار فردوسی که گروه ما در آن فعال بود، بسیار کم است ولی یک بار سری به ما نزده‌اید. فارغ از اینکه نتیجه انتخابات چه باشد، وزارت ارشادی که هر روز بزرگ‌تر می‌شود، تنها ماموریتش نظارت است.

غریب‌پور اضافه کرد: مصلحت‌اندیشی با اینکه به زور بخواهیم چیزی از کاری دربیاوریم، متفاوت است. اگر پای مصلحت‌اندیشی باشد، خود خانواده تئاتر بیش از همه حساسیت نشان می‌دهد.

سانسور، میراث دوره پهلوی است

این کارگردان با اشاره به پیشینه سانسور در ده‌های گذشته یادآوری کرد: ما در زمینه سانسور، میراث‌دار دوره پهلوی اول و دوم هستیم که توسط توده‌ای‌ها رخ داد. اولین نمایشنامه‌ای که سانسور شد، «جنگل‌بان» است که چون پدربزرگ رضاشاه جنگل‌بان بوده، آن را سانسور کردند و به تدریج کسانی که این کار را انجام دادند، به کارمند حقوق بگیر اداره فرهنگ و هنر تبدیل شدند. اما حالا باید دید چند نفر در وزارت ارشاد بابت ممیزی حقوق می‌گیرند، اگر دلسوز فرهنگ کشور هستیم، باید چاره‌جویی کنیم.

غریب‍‌ور با ابراز تاسف از مشکلاتی که تئاتری‌ها با یکدیگر دارند، افزود: متاسفانه هیچ کس به اندازه خانواده تئاتر علیه او نیست. اگر هر یک از ما جاسوس و نابودکننده دیگری است، بر سر چه می‌جنگیم! اما اگر بتوانیم دست همدیگر را رو و با هم گفتگو کنیم، به بلوغ می‌رسیم. اگر ما ترک دیار نکرده‌ایم، به خاطر عشق به میهن است. جناب سالاری جلسه امروز ما قطعا حزبی نیست. بلکه به دلیل یک درد جانکاه دیرینه است. نزدیک ۷۰ سال به دلایلی واهی، جلوی اجرای بعضی از کارها گرفته شده است.

او خطاب به سالاری افزود: یاران موافق درستی انتخاب کنید که دلسوز کشور باشند تا جامعه هنری ترک دیار نکند یا در خانه‌ خود نپوسند.

پس از این سخنان، رحمانیان نیز گفت: کسی که خارج از کشور کار می‌کند، به دلیل این نیست که کشورش را دوست ندارد. نمونه‌اش بهرام بیضایی است. ایران که فقط به در و دیوارش نیست. ایران در قلب اوست و همچنان از آن می‌نویسد.

او ادامه داد: اعضای شوراهای ممیزی کار خود را می‌دانند ولی چرا این خطوط که برای آنان مشخص است، برای ما روشن نیست.

آگاه نیز با اشاره به اصل ۲۵ قانون اساسی مبنی بر ممنوعیت سانسور توضیح داد: برخی چیزها رویه است و قانون نیست. مثل اینکه چرا باید کار، قبل از اجرا ممیزی شود. می‌توان این رویه‌ها را اصلاح کرد و ما آمادگی این کار را داریم.

او توضیح داد: قانون اساسی ممیزی را قبول نکرده ولی نگفته بیان، کاملا آزاد است. سانسور تصمیمی اداری است که قطعا باید کتبا ابلاغ کند تا مخاطب امکان پیگیری داشته باشد. متاسفانه هیچ یک از مواردی که تذکر داده می‌شود، کتبی نیست. بنابراین نمی‌توان آن را در مراجع بالاتر پیگیری کرد.

این حقوقدان با تاکید بر تسلط هنرمندان به قوانین و عرف جامعه خاطرنشان کرد: هنرمندی که موی خود را در کار هنری سپید کرده، چرا برای کار بیستم خود باید مجوز بگیرد. می‌توان این کار را به انجمن صنفی سپرد. هیچ کس نمی‌گوید هنرمند امتیاز ویژه داشته باشد ولی خود او بیش از همه خط قرمزها را می‌داند.

وی افزود: چرا یک نمایش در طول اجرا باید مورد نظارت قرار بگیرد. با این کار چقدر انرژی هدر می‌دهیم و همه اینها به دلیل بی‌اعتمادی است. آیا یک پزشک برای هر جراحی باید مجوز بگیرد؟

آگاه ادامه داد: وقتی گردش مالی تئاتر و تعداد اجراها این چنین محدود است، چرا باید این تعداد شورا داشته باشیم. وقتی دلیلی برای وجودشان نیست، چرا نباید غیرفعال شوند. اگر سیستم صدور مجوز کاملا برداشته شود، بعید است با کارهای مشکل‌دار زیادی مواجه شویم.

این وکیل تاکید کرد: فقط دادگاه با رای قطعی می‌تواند جلوی فعالیت کسی را بگیرد که در شکل قانونی، می‌توان این مساله را پیگیری کرد.

آگاه با اشاره به ممنوعیت بعضی از هنرمندان برای انجام کار هنری خطاب به مدیران هنری اضافه کرد: جلوی جاهایی که می‌گویند فلان هنرمند نباید کار کند، بایستید چون قانون به نهادهای امنیتی اجازه نداده کسی را از فعالیت ممنوع یا  نمایشی را تعطیل کنند بلکه باید دستور قضایی داشته باشند. اجازه ندهید این ممیزی به سانسور آدم‌ها کشیده شود. افراد بابت جرایم‌شان باید دادگاه بروند نه اینکه اجازه کار نداشته باشند.

او خاطرنشان کرد: معاونت هنری وقتی با دستور تعطیلی نمایشی از سوی نهادهای امنیتی مواجه شد، می‌تواند خواهان دستور قضایی باشد. معاون هنری در جایگاه پدری، باید از کارها حمایت کند. چه خوب که چندین شورا برای پرداخت وام و حمایت داشته باشیم و برای انتخاب اعضای شوراهای نظارتی، از نهادهای صنفی مانند خانه تئاتر مشورت بگیریم.

رضا کیانیان: از بالا گفتند من روی صحنه نروم اما…

رضا کیانیان، دیگر سخنران جلسه نیز گفت: می‌خواهم درباره بدیهیاتی صحبت کنیم که از فرط بدیهی بودن، گم شده‌اند.

او خطاب به سالاری اضافه کرد: شما را می‌شناسم ولی امشب طوری صحبت کردید که حس کردم چشم یک عالمه سفارت به من است و فریب خورده‌ام. این نگاه نه تنها در ارشاد در همه جا ادامه دارد. همه به هم مشکوک هستند. به همین دلیل، نمایش بیستم هم نیازمند مجوز است چون معلوم نیست آن گروه در فاصله میان کارهایش، از چه کسی حقوق گرفته‌اند.

کیانیان با اشاره به دلیل شکل‌گیری قوانین یادآوری کرد: بشر در دوره شهرنشینی برای پیگیری از هرج و مرج به ناچار  قوانینی گذاشت. برخلاف میل‌مان این محدودیت را می‌پذیریم تا نظم زندگی‌مان به هم نریزد. این محدودیت، در اشکال گوناگون قابل اجراست اما هر کشوری میثاقی به اسم قانون اساسی دارد که همه ناچار به اجرای آن هستند.

این بازیگر ادامه داد: قانون حد و مرز تعیین می‌کند که ما می‌پذیریم و بر اساس آن کار می‌کنیم ولی این یک اصل بدیهی است که گم شده است چون مرز بین قانون و غیرقانون مشخص نیست. سانسور، قانونی است چون نمی‌توانیم همه چیز را بگوییم اما آیا شوراهای زیر مجموعه ارشاد قانونی هستند یا طی زمان به دلایلی شکل گرفته‌اند که اصلا معلوم نیست الان کارکردی دارند یا نه. آن شورا با کدام تخصص و چگونه می‌تواند به کار هنرمندان طراز اول ما مجوز بدهد.

او به مشکلی دیگر در این زمینه اشاره کرده و گفت: مشکل ذاتی شوراها این است که به دلیل فلسفه وجودی‌شان ، باید ایراد بگیرند و حتی گاهی روی دست شورای قبلی ایراد می‌گیرند تا باقی بمانند. بنابراین باید به قانون اساسی رجوع کنیم . اگر یک هنرمند قوانین کشورش را نداند ، پس چرا به او استاد می‌گویند. حتما با کارهایش نشان داده که کاربلد است.

کیانیان با اشاره به شرایط اجرای نمایش «پدر» که سال گذشته در آن بازی کرد و اجرای آن در مهر گذشته متوقف شد، یادآوری کرد: به پیشنهاد دوستان قرار شد به دلیل ناآرامی‌های سال گذشته، اجرا را متوقف کنیم. وقتی خواستیم دوباره اجرا کنیم، گفتند دوباره مجوز بگیرید چون نوبت را به گروه دیگری داده‌ایم و من دست به دامن آقای سالاری شدم که مجوز بدهند و مشکل حل شد و حالا ما خوشحالیم!

اما بعد گفتند از بالا (که هیچ وقت ما نمی‌دانیم کجاست)، گفته‌اند رضا کیانیان روی صحنه نرود. دوباره دست به دامن آقای سالاری شدم و خودم شنیدم در تماس تلفنی، خطاب به کسی که پشت خط بود و من نمی‌دانم کیست، فریاد می‌زد که نمی‌توانید رضا کیانیان را از بازیگری این کشور حذف کنید!

کیانیان با یاداوری بخش دیگری از مشکلات اجرای این نمایش افزود: اول که بحث این اجرا مطرح شد، گفتند اجرای نمایشنامه‌های فلوریان زلر (نویسنده نمایشنامه پدر) ممنوع است.آن زمان هم از آقای سالاری پیگیر شدم که ۴۸ ساعت زمان خواست و بعد گفتند مشکلی نیست و معلوم شد کسی در شهرستانی گفته «زلر» خوب نیست.

این بازیگر با اشاره به ریسک سرمایه‌گذاری در کارهای هنری توضیح داد: برای ساخت یک فیلم باید چندین مجوز بگیریم تا تازه به شورای پروانه نمایش برسد و ممکن است آنجا مجوز نگیرد ولی کدام تهیه کننده‌ای حاضر است سرمایه خود را به خطر بیندازد در حالیکه ممکن است فیلمش مجوز نگیرد.

او در پایان صحبتش از سالاری و انجمن کارگردانان خواست به قانون برگردیم و تاکید کرد: با بازگشت به قانون، هیچ مشکلی پیش نمی‌آید. ما جامعه تئاتری سر به راه‌ترین هستیم چون فقط در شرایطی می‌توانیم کار کنیم که فضا آرام باشد. اگر بتوانیم به قانون اساسی به عنوان میثاق اصلی بگردیم، مشکل حل می‌شود.

دلخواه: مجوزها تا چه حد معتبر است؟

سپس مسعود دلخواه، دیگر سخنران برنامه، حضور سالاری و محمد جواد طاهری (مدیر تئاتر شهر) را در این جلسه امیدبخش و مفید خواند و با طرح برخی از پرسش‌ها افزود: در ماه گذشته دو نمایش در مشهد که مجوز ارشاد داشته‌اند، تعطیل شده‌اند. چگونه یک کارگردان بداند وسط کار، نمایشش را موقف نمی‌کنند. مجوز ارشاد در برابر نهادهای موازی تا چه حد معتبر است؟ چرا قوانین، بسته به اعضای شورا تغییر می‌کند. این احساس ناامنی به ویژه در شرایط دشوار اقتصادی امروز، مساله مهمی است چون نبود احساس امنیت، جلوی تعالی فرهنگ و هنر را می‌گیرد.

این کارگردان و مدرس تاکید کرد: وظیفه یک مسئول فرهنگی، حمایت از فرهنگ و هنر و هنرمندان است و اگر هنرمندان دچار مشکل شوند، پناهگاه آنان باشد. مرکز هنرهای نمایشی می‌تواند یک وکیل داشته باشد که اگر مشکلی پیش آمد، او پاسخگو باشد.

دلخواه با تاکید بر تاثیرپذیری فعالیت‌های هنری از شرایط اجتماعی، خاطرنشان کرد: مسائل اجتماعی بر کار هنر تاثیر می‌گذارد و این نکته‌ای است که شورای نظارت باید به آن توجه کند. اگر هنرمند کار خود را صادقانه انجام دهد، تاثیر خود را گذاشته و نیازمند شعار و ادعا نیست.

در ادامه، غریب‌پور با بیان اینکه ما از اصول بیرون آمده‌ایم، ادامه داد: الان تماشاخانه‌های خصوصی زیر پوشش ارشاد هستند و بدون مجوز آن نمی‌توانند کار کنند. باید شیوه سیاستگذاری تماشاخانه‌ها را مطالعه کرد.

این کارگردان اضافه کرد: در جامعه ما به نخبگان توجهی نمی‌شود. هیچ تماشاخانه‌ای نمی‌تواند از هیچ هنرمندی حمایت کند. خانه‌های تئاتر و موسیقی متعلق به دوره اصلاحات هستند که قرار بود صنف جای شوراها را بگیرد اما الان به معضلی برای مسئولان تبدیل شده است، در حالی که خود صنف باید این کارها را مدیریت کند.

آگاه در این باره توضیح داد:  در ایران بخش خصوصی به آن معنا نداریم که بتواند پای اجرای کاری بایستد و چارچوب خود را داشته باشد. همه زیر چتر پروانه نمایش هستند. لغو مجوز دولت در حقوق، قصه بسیار غم‌انگیزی است. همچنانکه توقف‌های یک شبه هم اصلا قانونی نیست بلکه باید در دادگاه ثابت شود که از مجوز عدول شده. اگر دادگاه هنر به صورت تخصصی تشکیل شود، بعید است خیلی از این توقف‌ها رای بیاورد.

گیل آبادی گفت: پاسخی داده نشده که چرا ارشاد از مجوزهای خود دفاع نمی‌کند. قانون باید مشخص و صریح و جامع و مانع باشد چون خودش مشکل‌زا و سلیقه‌ای می‌شود. بعضی بندهای شورای عالی انقلاب فرهنگی، به دلیل کلی بودن، سلیقه‌ای می شود.

در بخش بعدی برنامه، سالاری به مطالب مطرح شده از سوی هنرمندان پاسخ داد.

او گفت: حتما بر اساس آنچه دوستان گفتند، در اجرا اشکالاتی وجود دارد و گاهی تصمیم‌ها بر اساس عقاید افراد است.

او با اشاره به سخن ابتدایی غریب‌پور مبنی بر اینکه کافر همه را به کیش خود پندارد، افزود: کافر بودن بهتر از منافق بودن است. یکی از معضلات تئاتر نفاق است. افراد در اتاق من چیزی می‌گویند و بیرون از آن، جور دیگری رفتار می‌کنند.

سالاری خطاب به حاضران ادامه داد: نهادهایی که درباره آنها صحبت کردید، با آمدن من به این نشست، مخالف بودند. ۴ نماینده مجلس خواهان تعطیلی نمایش «مخاطب» بودند که جلوی این تعظیلی را گرفتیم. وقتی کار سیروان خسروی در کرمان خراب شد، عذرخواهی کردم و به او سه اجرا در تهران دادم. پای کار استاد مرتضی عقیلی ایستادم. اما دیده‌ایم اول در نمایشی عبا بوده و بعد چادر نماز جایگزین شده یا بازیگر روی صحنه، اکت خود را عوض کرده است، در حالیکه باید به مجوز خود پایبند می بودند.

وی یادآور شد: اعضای خانه تئاتر مرا به اینجا دعوت کردند و گفتند بعضی از اعضا توان پرداخت پول بیمه تکمیلی را ندارند که ۵۰۰ میلیون تومان کمک کردیم. اگر الان سجاد افشاریان می‌خواهد اجرا برود، می‌دانید چقدر پیگیری شده‌ام.

معاون هنری با اشاره به تعداد اجراهای نمایشی ادامه داد: قریب ۱۰ هزار نمایش در سال ۱۴۰۰ اجرا شده اما چند نمایش تعطیل شده است. این طور نیست که هر کس از بیرون گفت فلان نمایش را تعطیل کنید، بگوییم چشم. در همان جلسات، نماینده قوه قضاییه حضور دارند. من مسئول حیطه خودم هستم. وقتی بخش ضد جاسوسی وزارت اطلاعات با سند و مدرک می‌آید، موردش وجود دارد.

بیضایی یک استثناست

سالاری خطاب به رحمانیان گفت: بیضایی هر جا باشد، بیضایی است. او یک استثناست ولی قاعده نیست که شامل مثال من باشد.

معاون هنری یادآوری کرد: آیین نامه‌های شورای نظارت، بعضی مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است و بعضی هم نه و قابل تغییر است. منکر مشکلات نیستم. ممکن است ممیز اشتباه کرده باشد.تئاتر باید سیاسی باشد ولی سیاست‌بازی اصلا خوب نیست.

در ادامه جلسه، شهاب حسین‌پور، به نمایندگی از نسل جوان خطاب به سالاری گفت: گفته‌اند کسی خارج از شورای نظارت به اعضای آن تحمیل شده است.

او که بنای اجرای نمایش «گالیله» را دارد، با تشریح روند صدور مجوز این اثر افزود: بازبینی رفتیم و مجوز گرفتم ولی دوباره اصلاحیه دادند چرا کتبی نمی‌دهید.

در پاسخ به او جواد طاهری، مدیر تئاتر شهر گفت: نمایش «پدر» در جدول اجراهای ما نبود. آقای سالاری لطف کرد و گفت آن را در جدول قرار دهید. بعد از ۲۰ اجرا، ۱۰ روز تعطیل کردیم تا شرایط به حالت عادی برگردد.در همان شرایط جشنواره فجر برگزار شد اما «پدر» و خیلی از گروه‌های نمایشی حاضر به اجرا نشدند تا رسیدیم به ۱۴۰۲ و به آقای شهاب حسین‌پور  (کارگردان گالیله) گفتیم مهر ماه نوبت اجرا دارید. گفت اگر ۵۰۰ میلیون خسارت پارسال را بدهید، کار می‌کنم.

نشست کانون کارگردانان خانه تئاتر درباره ممیزی تا پاسی از شب ادامه داشت و هنرمندانی مانند اسماعیل خلج و محمدرضا خاکی نیز نکات خود را مطرح کردند.