عواملی که به تئاتر شهرستان آسیب زده است

خراسان رضوی و مشهد که از آن به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام نام برده می‌شود در عرصه تئاتر از قدمت و پیشینه ارزنده و قابل اعتنایی برخوردار بوده، به طوری که مهد هنرمندان و نام‌آوران بزرگ است.

به گزارش گروه خبر سایت خانه تئاتر، با تلاش‌های انجام شده تئاتر در بسیاری از شهرهای خراسان رضوی طی چند سال گذشته سیر صعودی داشته و از رشد کمی و کیفی مناسب برخوردار بوده به طوری که در سال گذشته موفقیت‌های بسیاری به دست آورد و در عرصه‌های مختلف حضور درخشان داشت. اما با وجود تمامی این توفیقات هنوز هم تئاتر این استان نیازمند اندیشه‌های نو و تازه است، بدون شک باید برای فراهم شدن زمینه حضور همه فعالان این عرصه تلاش بیشتری شود.

یکی از پیشکسوتان تئاتر جنوب خراسان رضوی در همین خصوص به ایسنا گفت: خوشبختانه در سال‌های اخیر پیشرفت‌های خوبی را در تئاتر برخی شهرستان‌های خراسان رضوی شاهد هستیم.

محمدناصری اظهار کرد: با وجود اینکه شهرستان‌ها با توجه به بضاعتی که دارند و حضور جوان‌هایی که در کنار پیشکسوتان تئاتر فعالیت می‌کنند این هنر روزگار خوبی دارد اما حمایت از تئاتر از سوی نهادهای دولتی به سبب کمبود بودجه بسیار کمرنگ شده است.

حمایت‌های اشخاص نباشد جشنواره‌ها برگزار نمی‌شود

وی با تأکید بر اینکه معتقدم باید نهادهای دولتی غیر از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به کمک این هنر بیایند، گفت: با اینکه تنها بخشی از بودجه تئاتر برای دکور، لباس و هزینه‌های دیگر لازم است؛ اما این اعتبارات وجود ندارد و اگر هم کمک‌های مالی در شهرستان‌ها می‌شود از طرف اشخاص است.

پیشکسوت تئاتر افزود: باید اقرار کرد که اگر حمایت‌های اشخاص در شهرستان‌ها نباشد شاهد برگزاری جشنواره‌ها نخواهیم بود و در سال تنها یک یا دو جشنواره بیشتر برگزار نخواهد شد که آن هم به واسطه عدم امکانات سطح کیفیت مطلوبی نخواهد داشت.

وی در پاسخ به این سؤال که چرا تاکنون تئاتر به عنوان یک کالای فرهنگی در سبد خانوارها قرار نگرفته است؟ گفت: در سراسر دنیا تئاتر سازمان یافته است، اگر در ایران هم همین گونه باشد تئاتر به عنوان یک کالای فرهنگی در سبد خانوارها قرار خواهد گرفت.

ناصری با بیان اینکه اگر آموزش تئاتر از مهدکودک‌ها شروع شود به عنوان ضرورت وارد سبد خانوار خواهد شد، گفت: اکنون اجراها و فعالیت‌هایی که به صورت جسته و گریخته انجام می‌شود شاید در کوتاه مدت جواب دهد اما در بلند مدت موجب رشد فرهنگ تئاتر نخواهد شد.

تئاتر مانند نان، غذا و هوا ضرورت وجودی دارد

وی تأکید کرد: باید از دوران کودکی برای کودکان و خانواده‌ها این فرهنگ‌سازی صورت گیرد که تئاتر مانند نان، غذا و هوا ضرورت وجودی دارد، ولی اگر بخواهیم به این هنر تنها به برگزاری یک جشنواره اکتفا کنیم ممکن است کسانی که امسال هستند سال آینده نباشد و هیچ ضمانتی هم برای وجودشان نیست.

ناصری در خصوص کپی‌برداری در تئاتر اظهار کرد: کپی‌برداری شاید در سینما باشد اما در تئاتر من ندیدم و یا لااقل بسیار کم بوده است، البته باوجود اینکه مخالف این موضوع هستم اما موافق ایده گرفتن هستم. این‌که از یک اثر بزرگ در دنیا ایده بگیریم و با فرهنگ خود مطابقت دهیم تا تماشاگر عام هم بتواند از این فضا استفاده کند به نظر من ایرادی ندارد.

وی گفت: اینکه باید تئاتر بر اساس نیاز افراد تولید شود را قبول ندارم، اگر کارگردانی بخواهد تئاتری اجرا کند تا شبی چند نفر کار وی را ببینند قطعاً تفکر درستی نیست.

پیشکسوت هنرهای نمایشی عنوان کرد: اگر با توجه به سطح فرهنگ شهرستان‌ها خواسته باشیم کاری برای ذائقه مخاطب اجرا کنیم جُنگ محسوب می‌شود، چون افراد می‌آیند تا اوقات فراغت خود را پر کنند در صورتی که نمایش هنر اندیشه‌ها است و ما هم در تلاش هستیم در قالب یک نمایش و در مدت زمان مشخص یک فرهنگ و پیام انسانی را گسترش دهیم.

کسی که در ذهن خود تئاتر را برای خندیدن انتخاب کند نمی‌تواند اندیشه کند

وی خاطرنشان کرد: بدون شک کسی که در ذهن و نگاه خود تئاتر را برای خندیدن انتخاب کند نخواهد توانست اندیشه کند، معتقدم وقتی پرده صحنه تئاتر بسته می‌شود تازه باید دریچه‌های ذهنی تماشاگر باز شود، ولی اگر بخواهیم تئاتر سطحی و پیش پا افتاده به مردم ارائه دهیم نمی‌توان به گسترش تئاتر کمک کرد.

ناصری از تئاتر به عنوان هنر والایی نام برد که از هر روشی نمی‌شود آن را بازگو کرد و همانند یک کار بازاری می‌شود که از عهده هر کس بر می‌آید.

وی در پاسخ به سؤال دیگر ایسنا مبنی بر اینکه چرا آن‌گونه که به تئاترهای مشهد توجه می‌شود به تئاترهای شهرستان‌ها توجهی نمی‌شود؟ گفت: دلیل اصلی نبود زیرساخت‌های لازم در شهرستان‌ها است، اکنون در مشهد چندین سالن تئاتر داریم که مدیریت شده و با یک سیستم منظم پیش می‌رود ولی در شهرستان‌ها این گونه نیست و تنها در سال ۴ یا ۵ تئاتر اجرا می‌شود.

این پیشکسوت تئاتر عنوان کرد: هرچند نیروی توانمند در شهرستان‌ها بسیار زیاد است اما زیرساخت لازم وجود ندارد، ولی اگر امکانات لازم فراهم شود جای کار بسیار زیاد است.

وی افزود: متأسفانه به دلیل نبود سالن استاندارد و فضای مناسب در شهرستان‌ها گروه‌هایی که برای شرکت در جشنواره‌ها می‌آیند مجبورند بعد از اجرا به شهر خود برگردند و کارهای دیگران را نبینند.

جای آموزش بسیار خالی است

ناصری هم چنین در خصوص کیفیت متن‌های نمایشی که امروزه برخی از نویسندگان جوان می‌نویسند، تصریح کرد: در این خصوص جای آموزش بسیار خالی است، در بعد آموزشی نمایشنامه‌نویسی به عنوان پایه تئاتر هنوز مقداری مشکل داریم که امیدواریم مرکز هنرهای نمایشی فکری به حال این موضوع کند، ولی همین که جوانان می‌نویسند و تجربه کسب می‌کنند غنیمت است ولی نیاز به راهنمایی بیشتری دارند.

وی اظهار کرد: امیدواریم بتوانیم در سال ۱۴۰۳ در بخش آموزش نمایشنامه‌نویسی از وجود فارغ‌التحصیلان این رشته بهره بیشتری ببریم، بدون شک اگر جوانان ما همت بیشتری کنند نمایشنامه نویسان خوبی در شهرهای خراسان خواهیم داشت.

پیشکسوت هنرهای نمایشی در ادامه گفت: طبیعتاً افراد تحصیل‌کرده خواهند توانست جای افراد پیشکسوت و با تجربه را بگیرند، کسانی که از دانشگاه فارغ التحصیل شده‌اند تجربه‌های خوبی دارند و این کمک بسیاری به پیشرفت جوانان می‌کند، بدون شک این اقتضای دنیا است که باید نسل تغییر کند و این اتفاق به مرور دارد در کشور می‌افتد.

وی با اشاره به مهم‌ترین عاملی که به تئاتر شهرستان‌ها ضربه زده است، گفت: هنوز ما در شهرستان‌ها تفاوت یک تئاتر کیفی که با زبان غیرمستقیم با تماشاگر ارتباط برقرار کند و نمایش‌نامه‌هایی که مثلاً می‌خواهد بگوید دروغ، دزدی و حسادت بد است را نمی‌دانیم.

ناصری افزود: چون هنوز تفاوت بین تئاتر جدی، درام و اصلی را با تئاترهایی که برخی مواقع در شهرستان‌ها اجرا می‌شود نمی‌دانیم، باید سعی شود با برنامه‌ها و برگزاری ورکشاپ هایی در این خصوص افراد بیشتر با این تفاوت‌ها آشنا شوند.

می‌شود به تئاتر نگاهی اقتصادی داشت

وی در ادامه با بیان اینکه می‌شود به تئاتر نگاهی صرفاً اقتصادی داشت، افزود: با زیر ساخت‌هایی که فراهم شده مردم عادت کردند و با تهیه بلیت برای تئاترهای خاص به مرور دارند از تئاترهایی که صرفاً خنده دار است فاصله می‌گیرند، در چند شهر هم شاهدم که تماشاگران برای دیدن تئاترهای جدی بلیت تهیه کرده و به تماشا می‌نشینند.

پیشکسوت هنرهای نمایشی با اظهار تأسف از اینکه تئاتر در تمامی شهرهای خراسان رضوی اجرا نمی‌شود، اظهار کرد: اکنون در شهرهای سبزوار، کاشمر، تربت‌حیدریه، تربت‌جام، چناران و قوچان تئاتر اجرا می‌شود و اگر اجراهای عمومی استمرار نداشته باشد ارتباط بین تماشاچی و این هنر قطع می‌شود.

وی تاکید کرد: متأسفانه اکنون فقط برخی شب‌ها چراغ تئاتر روشن است، به همین دلیل باید متولیان تئاتر در شهرستان‌ها امکانات سخت‌افزاری مورد نیاز را فراهم کرده و از تولیدات بومی حمایت بیشتری کنند.

مجید مجیدی: ما به تئاتر مدیون هستیم

مجید مجیدی که این روزها نمایش «روال عادی» به تهیه کنندگی اش در تئاتر شهر اجرا می شود از وضعیت این روزهای سینما ابراز تأسف کرد و در عین حال تاکید کرد که به تئاتر مدیون هستیم.

به گزارش گروه خبر سایت خانه تئاتر به نقل از روابط‌عمومی گروه، اجراهای نمایش «روال عادی» نوشته ژان کلود کری‌یر و کارگردانی کیارش رُست روز پنجشنبه، ۳۰فروردین، در سالن چارسو مجموعه تئاترشهر آغاز شد.

همچنین ساعاتی قبل از شروع نمایش، طی مراسمی، پوستر نمایش «روال عادی» به طراحی محمدصادق زرجویان، با حضور مجید مجیدی تهیه کننده نمایش، سیدجواد طاهری رییس مجموعه تئاتر شهر، کیارش رُست کارگردان نمایش، بازیگران و عوامل نمایش در تالار مشاهیر تئاترشهر رونمایی شد.
در ابتدای مراسم، محمد محمدی مجری مراسم و مدیر روابط‌عمومی مجموعه تئاترشهر در خصوص ارتباط دیرینه مجید مجیدی با تئاتر، از پیش از انقلاب صحبت کرد و یادآور کرد که خانه اصلی مجید مجیدی تئاتر است و ایشان از تئاتر به سینما کوچ کرده و مجدد با تهیه‌کنندگی نمایش «روال عادی» به تئاتر بازگشته است.

وی همچنین خاطرنشان کرد، نخستین نمایش در تئاترشهر پس از انقلاب با حضور مجید مجیدی کلید خورده است.
پس از صحبت‌های مجری، از کیارش رُست کارگردان نمایش، برای حضور در جایگاه دعوت شد.

وی ضمن تشکر از حضار، در خصوص نمایشنامه و نویسنده نمایشنامه ژان کلود کری‌یر و علت‌های انتخاب متن صحبت کرد و گفت: نویسنده از علاقمندان به کشور ایران بوده و این موضوع من را به انتخاب این متن علاقه‌مند تر کرد. رَست ادامه داد، من با توجه به خوانش شخصی و برداشتی که از متن داشتم، تغییراتی را در شیوه اجرا ایجاد کردم. پیشنهاد متن ۲بازیگر است، منتهی تصمیم گرفتم از ۴بازیگر استفاده کنم و هر شخصیت را در ۲نفر وجود آوردم.

وی ضمن تشکر از اهالی تئاتر و علاقه‌مندان برای تماشای این نمایش، از تک‌تک بازیگران و عوامل نمایشش بابت تلاش مضاعف و جنگیدن برای به صحنه رسیدن این نمایش تشکر کرد.

سپس مجید مجیدی، تهیه‌کننده این اثر در جایگاه دعوت شد و سخنانش را اینگونه آغاز کرد: تئاتر شهر برای من نوستالژی خاصی دارد. اوایل انقلاب حدود ۵ سال را من در تئاترشهر زندگی کردم. من در تک تک سالن‌های این‌جا خاطره دارم. نمایش «نهضت» را در اوایل انقلاب را در سالن چارسو به کارگردانی شهید قشقایی کار کردیم. من تئاتر را با آقای حسین قشقایی شروع کردم و علت علاقه‌ من به تئاتر حسین قشقایی بود. در آن زمان علاوه بر تئاتر از شهید قشقایی درس زندگی گرفتم. امروز اگر این‌جا هستم ادای دین به اوست.

وی اضافه کرد: وظیفه ما این است که از تئاتر حمایت کنیم. ما به تئاتر مدیون هستیم و حمایت امروز ما از تئاتر به نوعی خمس و زکاتی است که باید پرداخته شود. ما در دهه ۶۰ از تئاتر کوچ کردیم و به سینما رفتیم. اکثر افرادی که از تئاتر به سینما آمدند بازیگران یا کارگردان‌های موفق‌تری هستند اما متاسفانه وضعیت الان سینما جای تاسف دارد.

او همچنین در رابطه با تهیه‌کنندگی نمایش «روال عادی» گفت: در این تئاتر سراسر خلاقیت است. من برای این گروه کاری نکردم و هر کاری کردم کاملا خالصانه بود. امیدوارم مسیر این گروه مسیر درخشانی باشد.
مجیدی در آخر از مدیریت تئاترشهر بابت حمایت از این گروه نمایشی تشکر کرد.

سیدجواد طاهری، رییس تئاترشهر نیز گفت: من به عنوان عضو کوچکی از خانواده تئاتر و بنابر مسئولیتی که به من سپرده شده است، وظیفه خود را حمایت از گروه‌های جوان تئاتری می‌دانم.
او به گروه‌های جوان تئاتری توصیه کرد: ما منابع ارزشمند هنری و تئاتری در کشور خودمان داریم که فرهنگ گذشته، حال و آینده را که ما نشان می‌دهد و از گروه‌های تئاتری به ویژه گروه‌های جوان تقاضا دارم که به این سمت و سو حرکت کنند و من هم در حد توان و وظیفه خودم از آن‌ها حمایت می‌کنم.
در پایان این مراسم از پوستر نمایش «روال عادی» که توسط محمدصادق زرجویان طراحی شده است، رونمایی شد.

نمایش «روال عادی» نوشته ژان کلود کریر، ترجمه اصغر نوری، کارگردانی کیارش رُست و تهیه‌کنندگی مجید مجیدی از ۳۰فروردین تا ۲۰اردیبهشت ساعت ۱۸:۰۰ در سالن چهارسو مجموعه تئاترشهر روی صحنه می‌رود و علاقه‌مندان برای تهیه بلیت این نمایش می‌توانند به سایت تیوال مراجعه کنند.

به یاد سیاه‌بازی که مرارت‌های بسیار چشید

پسر صدیقه خانوم، می‌دانست که دست و بال مادرش بسته است، می‌دانست که فرصتی برای درس خواندن و مدرسه رفتن ندارد ولی رویاهای دور و درازی داشت، او همه تلاشش را کرد و گرچه روزگار چندان هم با او مهربان نبود، ولی به بخشی از آن رویاها رسید.

به گزارش گروه خبر سایت خانه تئاتر، ۳۰ فروردین ماه سالروز درگذشت سعدی افشار است؛ هنرمندی که نماد سیاه‌بازی ایران است و از او به عنوان آخرین بازمانده نسل طلایی هنرمندان سیاه باز سرزمین‌مان یاد می‌شود.

سعدی افشار هرگز پدرش را ندید. او نزدیک به ۸۰ سال زندگی کرد؛ مرارت‌های بسیار چشید اما همواره بر لبان هموطنان خود خنده نشاند؛ آن هم خنده‌هایی که برخاسته از هنر و ظرافتش بود، نه خنده‌هایی که برآمده از شوخی‌های سطحی و دم‌دستی باشد.   او درباره دوران کودکی خود چنین گفته است:

«از زمانی که چشم‌باز کردم، در دنیای کودکانه‌ام فقط زنی را دیدم که تنها مراقبم بود. این زن، بنده خدا، بدون هیچ سرپرستی با کار و تلاش فراوانش، از کار در خانه‌ها تا گُل‌سازی، سعی می‌کرد زندگی من و خودش را بچرخاند. پدری بالای سرم نبود، خواهر و برادری هم نداشتم، تنها فرزند بودم؛ یعنی هیچ‌کس را نداشتم و معنای قوم و خویش را نمی‌دانستم به‌هرحال کم‌کم که بزرگ می‌شدم و مسائل را درک می‌کردم، فهمیدم که او – این زنی که نه شوهر داشت و نه پدر و مادر و نه سرپرستی – مادر من، «صدیقه» و اهل زنجان بود. ترکی صحبت می‌کرد. نمی‌دانم چرا به تهران آمده بود و چرا در آنجا ماندگار شده بود. هرگاه از او درباره پدرم می‌پرسیدم، می‌گفت: او مرده و در یکی از روستاهای زنجان به خاک سپرده ‌شده ‌است.»

صدیقه خانم اما با همه غریبگی‌اش در تهران، در این شهر ماند و پسرک او از همان کودکی با دیدن نمایش‌های سیاه‌بازی که در آن مقطع مرسوم بود، اشتیاق خود را به کار بازیگری و دنیای هنر کشف کرد.

پسرک از همان سال‌های کودکی، ناچار بود برای گذران زندگی کار کند.

او در بزرگداشتی که سال ۸۸ برایش برپا شد، گفته بود: «زندگی من کش و قوس‌های فراوانی داشته است، من حتی دو زار پول نداشتم تا کتاب و دفتر بخرم و مدرسه بروم. زمانی هم که فرد خیری پیدا شده تا خرج تحصیل ام را بدهد، دیگر سن من از مدرسه گذشته بود و تنها توانستم یک هفته اکابر بروم و با همین سواد، امروز می‌توانم روزنامه بخوانم.»

افشار که در آن مراسم با قامتی تکیده و با کمک دوستانش روی صحنه رفته بود، از حاضران عذرخواهی کرد که گاهی امضا داده و گفته بود: ببخشید که بعضی جاها امضا کرده‌ام، امضای مرا قایم کنید و به کسی نشان ندهید.

هرچند برای سعدی افشار در زمان حیاتش چند مراسم بزرگداشت برگزار شد، اما او تا واپسین روزهای زندگی‌اش با شرایط سخت اقتصادی رو به رو بود.

افشار هرگز در زندگی به مال و مکنتی نرسید اما آرزوی او برای هنرمند شدن، محقق شد. او که در کودکی با دود چراغ، ‌صورت خود را سیاه می‌کرد و اول بار در ۱۲ سالگی در نمایشی روی صحنه رفت، معتقد بود که مهم‌ترین دلیل موفقیتش در کار هنر، صبوری‌اش بوده است.

او که در دوره استادان بزرگ سیاه‌بازی همانند مهدی مصری، ذبیح‌الله ماهری به این هنر راه پیدا کرده بود، درباره سرآغاز ورود خود به عرصه سیاه‌بازی گفته بود: دوازده ساله بودم که سیاه می‌شدم. آن زمان سیاه‌بازان باسابقه‌تر از من خیلی زیاد بودند که من در مقابل‌شان هیچ نبودم، اما می‌خواستم به جایی برسم.

افشار هرچند کوره سوادی داشت اما استعدادی را که خدواند در وجودش نهاده بود، به بهترین شکلی به کار گرفت و با هوش ذاتی و قدرت بداهه و طنزپردازی خویش، خود را به عنوانی یکی از هنرمندان انکارنشدنی هنر نمایش تثیبت کرد.

از دیگر هنرهای او رقص زیبای سیاه‌بازی بود که ستایش بسیاری از اهل فن از جمله محمود دولت آبادی را در پی داشت. آنچنان که دولت آبادی را که در اوایل انقلاب مدیر سندکای هنرمندان تئاتر بود، بر آن داشت تا در افتتاحیه فستیوالی که ترتیب داده بود، سعدی افشار را برای هنرنمایی دعوت کند.

شاید آن پسربچه تنها و تنگدستی که سال ۱۳۱۳ چشم به جهان گشود، هرگز تصورش را نمی‌کرد روزی در فستیوال پاییزی مادرید در اسپانیا و در فرانسه روی صحنه برود و آنچنان مورد تشویق تماشاگران قرار بگیرد که چندین بار از صحنه خارج شود دوباره بازگردد.

او  پاییز سال ۱۳۷۰ خورشیدی با ۲ نمایش «سعدی هملت می‌شود» و «بلورک و چشمه نوش» با گروهی از هنرمندان تئاتر نصر به سرپرستی محمود عزیزی در فستیوال پاییزی مادرید در اسپانیا و سپس فرانسه حضور پیدا کرد.

سعدی افشار با نام شناسنامه‌ای سعدالله رحمت‌خواه، از جمله هنرمندان بزرگ نمایش‌های ایرانی بود که در دوران پررونق تئاترهای لاله‌زار در بسیاری از تئاترهای این خیابان خاطره‌انگیز روی صحنه رفت و برای بسیاری از تماشاگران آن زمان، خاطراتی به یادماندنی بر جای گذاشت.

او در واپسین سال‌های زندگی خود با مشکلات جسمانی گوناگونی همچون شکستگی لگن و … رو به رو شد و روز ۳۰ فروردین سال ۱۳۹۲ بر اثر بیماری عفونی و کهولت سن چشمانش را برای همیشه بر این دنیا بست.

کارگردان آگنیتاژ: مهاجرت، موضوع روز جامعه ماست

کارگردان نمایش «آگنیتاژ» با تاکید بر ضرورت پرداختن به موضوعاتی مانند مهاجرت در تئاتر، از وضعیت تئاتر در ماهشهر ابراز تاسف کرد.

به گزارش گروه خبر سایت خانه تئاتر، حسین کارگر از جمله هنرمندانی است که پیش از این با اجرای نمایش «آگنیتاژ» در جشنواره تئاتر فجر و با دریافت چند جایزه از این جشنواره، به عنوان یکی از چهره‌های مستعد تئاتر در ماهشهر شناخته شد.

او چند روزی است که اجرای عمومی این نمایش را در تهران و در تالار استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر آغاز کرده است.

این کارگردان در گفتگو با ایسنا از موضوع نمایش خود گفت و افزود: وقتی با مدیران پتروشیمی درباره اجرای تئاتر حرف می‌زنیم، پاسخ‌شان این است که اصلا برای چه تئاتر کار می‌کنی؟! این چه کاری است؟!

کارگر در آغاز درباره محتوای نمایش خود توضیح داد: نمایش درباره کمپ مهاجران است که برای خودش قوانینی دارد و برای ورود به آن باید چیزی را گرو گذاشت. در این کمپ پسری به نام داود، خانه پدری‌اش را به گرو می‌گذارد با این امید که در سرزمینی دیگر، موزیسینی مشهور خواهد شد تا اینکه خواهر او با آمدن خود به آن کمپ، وقایعی را روایت می‌کند و …

او درباره پرداختن به موضوع مهاجرت که این روزها به یکی از مسائل مهم اجتماعی‌مان تبدیل شده، گفت: آقای رسول حق‌شناس این نمایشنامه را سال ۹۶ ، ۹۷ نوشته است. در گفتگویی دوستانه داشتم درباره اجرای نمایشی درباره مهاجرت صحبت می‌کردم که یکی از حاضران عنوان کرد رسول حق‌شناس چنین نمایشنامه‌ای نوشته. وقتی با ایشان تماس گرفتم از اجرای نمایش در مقطع فعلی، خیلی استقبال کرد چون ایشان هم معتقد بود مساله مهاجرت، موضوع روز جامعه ماست.

این کارگردان با اشاره به استعاری بودن نمایشنامه «آگنیتاژ» افزود: این متن خیلی استعاری است و البته فقط به آسیب‌های مهاجرت نپرداخته است. بلکه به موضوع سرزمین و خاک هم توجه دارد؛ اینکه ما در مهاجرت، چه چیزهایی را از دست می‌دهیم و چه چیزهایی به دست می‌آوریم.

کارگر که ماهشهر زندگی و کار می‌کند، درباره اجرای عمومی نمایشش در این شهر توضیح داد: سال ۱۴۰۱ نمایش را در جشنواره تئاتر فجر اجرا کردیم و پاییز سال گذشته آن را در ماهشهر روی صحنه بردیم. بین اجرای جشنواره و اجرای عمومی‌مان مدتی فاصله افتاد چون باید شرایط اجرایمان فراهم می‌شد.

او، ماهشهر را شهری خاص توصیف کرد و در این باره گفت: به دلیل شرایط اقتصادی، وضعیت ماهشهر خیلی خاص است. در این شهر حدود ۴۰ پتروشیمی فعال هستند یعنی اقتصادی قوی در آن وجود دارد اما نکته اینجاست که پتروشیمی همه چیز را در انحصار خود دارد و این شامل هنر و ورزش هم می‌شود. اگر در شهر ما پتروشیمی بلیت‌های یک نمایش را بخرد، بخشی از صندلی‌های سالن تئاتر پر می‌شود ولی در غیر این صورت ممکن است آن نمایش در هر اجرا ۵، ۶ تماشاگر داشته باشد و همان طور که گفتم، این مساله شامل فعالیت‌های ورزشی هم می‌شود به طوری که امروزه یک باشگاه بسکتبال مجهز، به دلیل بی‌اعتنایی پتروشیمی، خاک می‌خورد.

کارگر ادامه داد: با همه اینها دو سه گروه نمایشی هستند که کار می‌کنند. البته فعالیت‌های آنها مستمر نیست بلکه جسته گریخته است. در این بین اگر بتوانند بلیت نمایش‌شان را به پتروشیمی بفروشند، می‌توانند به حیات خود ادامه بدهند، در غیر این صورت افسرده و خانه‌نشین می‌شوند. البته در سال‌های گذشته شرایط بهتر بود. خود من دهه ۸۰ در کارگاه نمایش تئاترشهر به عنوان دستیار یکی از کارگردان‌های ماهشهر حضور داشتم ولی الان به دلیل برخی از تغییرات سیستمی، شرایط اجرای تئاتر چندان فراهم نیست.

او در پاسخ به اینکه آیا هیچ رغبتی در پتروشیمی وجود ندارد که به عنوان تهیه‌کننده در کنار گروه‌های نمایشی قرار بگیرد، توضیح داد: چنین چیزی نیازمند همتی بالاست و از دنیای مدیریت شهری دور است چون تئاتر برایشان کارایی ندارد. خود من برای کار کردن به ارشاد و چند نهاد دیگر مراجعه کردم. اگر نمایش من در جشنواره فجر شرکت نمی‌کرد، ممکن نبود که کارم دیده شود. البته شرایط در مرکز استان‌ها بهتر است اما من به عنوان یک کارگردان شهرستانی که خارج از مرکز استان خودمان کار می‌کنم، باید خود را به جشنواره برسانم وگرنه کسی کار ما را نمی‌بیند و اصلا ما را نمی‌شناسد.

کارگر با بیان اینکه بیش از ۱۰ سال است که به کارگردانی تئاتر مشغولیت دارد، اضافه کرد: پارسال برای اولین بار از همه شهرهای استان برای دیدن نمایش ما آمدند چون این نمایش در جشنواره فجر دیده شد.

او درباره وضعیت سالن‌های تئاتر ماهشهر گفت: ارشاد ما ۲ سالن داشت که یکی از آنها شبیه حوزه‌های امتحانی مدارس بود و خودمان سال ۸۵ آن را با انجام یکسری تغییرات و تعمیرات، به یک سالن بلک باکس، تبدیل کردیم و یک سالن دیگر را هم به نگارخانه تبدیل کردیم. البته به دلیل استاندارد نبودن سالن، سازه اجرای ما در یکی از اجراها دچار آسیب و شکستگی شد.

کارگر با اشاره به اجرای نمایش «آگنیتاژ» در جشنواره‌های فجر بوشهر و تهران اضافه کرد: چون در سالنی غیراستاندارد کار کرده بودیم، به محض ورود به سالنی که کمی استاندارد بود، در بحث طراحی و نور، دچار مشکل می‌شدیم. به طوری که در بوشهر تا نزدیک ورود تماشاگر به سالن، هنوز مشکل نور داشتیم. حالا هم که در تالار استاد سمدریان روی صحنه‌ایم، عرض این سالن در قیاس با سالن ماهشهر بیشتر است و باید دوباره تغییراتی در سازه نمایش بدهیم.

این کارگردان ادامه داد: البته ماهشهر دو سالن دیگر هم دارد که قاب صحنه‌ای هستند و مناسب اجرای ما نبودند. با این حال مجبور شدیم سازه نمایش‌مان را در یکی از سالن‌ها نصب کنیم.

او که خود دانش‌آموخته مکانیک است و در پتروشیمی مشغول به کار است، درباره حمایت پتروشیمی از نمایش‌های کارمندان مجموعه توضیح داد: برای آماده کردن دکور، برای گرفتن یک وام، از مدیر روابط عمومی تا مدیر عامل پیگیری کردم اما هیچ کدام حاضر به همکاری نشدند و در نهایت پاسخ‌شان این بود که حالا چه کاری است؟! یعنی نه تنها بودجه نمی‌دهند بلکه گاه به ضرر کارکنان خود کار می‌کنند. به طوری که حتی شرکت خودمان حاضر نشد بلیت نمایش ما را بخرد تا بچه‌های گروه، دستمزد ناچیزی بگیرند.

او درباره تحقق شعار مدیران در راستای اجرای عدالت فرهنگی در سراسر کشور گفت: در این یکی دو ساله تفاوت‌هایی ایجاد شده ولی آنچه مدیر کشوری به آن عدالت فرهنگی می‌گوید، زمانی محقق می‌شود که به دست منِ هنرمند شهرستانی برسد.گاه می‌بینیم که هنرمندان برخی از استان‌ها با کم‌هزینه‌های منطقی‌تری در قیاس با ما کار می‌کنند ولی رقم کمک‌هزینه‌ها تا به ما برسد، حدود یکی دو میلیون تومان می‌شود. شاید سرچشمه جاری شدن عدالت فرهنگی در دست مدیر کشوری باشد ولی تا به من هنرمند برسد، در حد قطره خواهد شد و نمی‌توان با آن کاری از پیش برد. این موضوع فقط شامل مسائل مالی نمی‌شود. مثلا مجله نمایش هم به دست ما نمی‌رسد. حتی برای اجرای نمایش‌های طنز و کودک هم همکاری نمی‌کنند. بماند که هیچ کس به فکر ارتقای دانش و آموزش ما نیست.

کارگر بابت خستگی و بی‌انگیزه شدن هنرمندان استان‌ها هشدار داد و افزود: وقتی انرژی و اقتصاد کار ما پیش نرود، ناچاریم به کار دیگری بپردازیم و تئاتر را ترک کنیم ولی بعد از خسته شدن و رفتن ما، نسل تازه‌ای هست که جایگزین شود.

حامد زحمتکش نمایشش را در بام نیایش به صحنه می‌برد

نمایش عروسکی «کی با من پیتزا می‌پزه؟» به کارگردانی حامد زحمتکش تا پایان اردیبهشت در پردیس سینمایی بام نیایش به روی صحنه می‌رود.

به گزارش گروه خبر سایت خانه تئاتر به نقل از اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، این نمایش با موضوع سواد مالی ویژه خردسالان و کودکان بالای ۵ سال است که بر اساس داستانی از کتابی به همین نام از انتشارات قدیانی به نویسندگی فیلمون استرجس تهیه و تولید شده است.

نمایش عروسکی «کی با من پیتزا می‌پزه؟» در مرکز تولید تئاتر کانون پرورش فکری با نگاهی به کتاب‌های درسی پایه چهارم ابتدایی (مطالعات اجتماعی) و سند تحول آموزش‌وپرورش و با اقتباس از کتاب‌های آکادمی هوش مالی تولید و اجرا شده است.

نویسنده، طراح و کارگردان این نمایش حامد زحمتکش است و علیرضا خدابخش، حامد زحمتکش، سوره قدمی و مژگان برنده بازیگران و بازی‌دهندگان عروسک‌های نمایش هستند.

سایر عوامل نمایش عروسکی «کی با من پیتزا می‌پزه؟» عبارت‌اند از نازنین مهیمنی (گوینده)،
رامین عبداللهی (آهنگساز)، ساغر مختاری (شاعر)، مسعود علی‌محمدی (ساز پرکاشن)، علیرضا حسین‌پور (ساخت عروسک)، مژگان برنده (دوخت لباس عروسک‌ها)، حامد زحمتکش (ساخت دکور و آکساسوار)، علی انصاری (طراحی‌ و ‌‌‌اجرای نقاشی‌های دکور و آکساسوار)، صحرا محمودیان، صدف صمدی و گروه تئاتر مانی تهران-سوره قدمی، علیرضا خدابخش، صالح محبی و خنده باران-هانیه زحمتکش و الهه میرزایی (دستیاران ساخت عروسک، دکور و آکساسوار)، علیرضا خدابخش (دستیار کارگردان)، یلدا پیری و یلدا هداوندی (مدیران اجرا و اتاق فرمان)، صحرا محمودیان (منشی صحنه و تصویربردار پشت‌صحنه)، علی انصاری (طراح پوستر و بروشور)، شعیب انصاریان (موشن‌گرافی و تصاویر ویدئویی)، نگار افصحی (اقلام تبلیغاتی) و تئاتر مانی تهران (روابط عمومی و تبلیغات).

طرح تناوبی تئاتر در امتداد درخواست مراکز هنری و مراکز استان‌ها و با نظارت مستقیم مرکز تولید تئاتر کانون از میان تولیدات تئاتر انتخاب، اعزام و اجرا می‌شود.

نمایش‌های شرکت‌کننده در این طرح به‌صورت اجرای صحنه‌ای در سالن‌های شهر تهران و سالن‌های مراکز استان‌ها یا روی تریلر تماشاخانه سیار کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در مناطق مختلف استان‌ها اجرا می‌شود.

نمایش عروسکی «کی با من پیتزا می‌پزه؟» اردیبهشت ۱۴۰۳ از چهارشنبه تا جمعه هر هفته ساعت ۱۸ در پردیس سینمایی بام نیایش واقع در جنت‌آباد، تقاطع بزرگراه هاشمی رفسنجانی (نیایش) به صحنه می‌رود.

علاقه‌مندان به دیدن این نمایش می‌توانند برای تهیه بلیت به سایت تیوال مراجعه کنند و برای هماهنگی مدارس و مهدکودک‌ها با شماره‌ ۰۹۹۴۱۷۷۶۳۸۱ تماس بگیرند.

فراخوان اجرا در تماشاخانه‌های مهر و ماه حوزه هنری منتشر شد

مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری فراخوان اجرای نمایش در تماشاخانه‌های مهر و ماه خود را در راستای اهداف و سیاست‌های خود و به‌منظور انتخاب آثار نمایشی شایسته‌ برای اجرا در سال ۱۴۰۳ از گروه‌ها و کارگردانان فعال، اساتید دانشگاه، دانشجویان تئاتر و جوانان خلاق دعوت کرد.

به گزارش گروه خبر سایت خانه تئاتر، مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری در سال ۱۴۰۳ اقدام به انتشار فراخوان اجرای نمایش در تماشاخانه‌های حوزه هنری کرد.

در متن این فراخوان آمده است:

به نام خدا

فراخوان اجرا در تماشاخانه مهر و ماه حوزه هنری – سال ۱۴۰۳

مرکز هنرهای نمایشی حوزه‌ هنری انقلاب اسلامی در راستای اهداف و سیاست‌های خود و به‌منظور انتخاب آثار نمایشی شایسته‌ برای اجرا در تماشاخانه‌های حوزه هنری در سال ۱۴۰۳ از گروه‌ها و کارگردانان فعال، اساتید دانشگاه، دانشجویان تئاتر و جوانان خلاق دعوت به عمل می‌آورد.

شرایط و ضوابط دریافت آثار نمایشی:

-۱ هر کارگردان صرفاً می‌تواند متقاضی اجرای یک اثر نمایشی باشد.
-۲ 
متون تازه ‌تولیدشده که قبلاً اجرای عمومی نشده‌اند در اولویت قرار دارند.
موضوع نمایشنامه‌ها آزاد است. موضوعات اجتماعی ناظر بر ترویج سبک زندگی ایرانی و اسلامی و دفاع مقدس و همچنین آثار کمدی- اجتماعی و نیز آثاری که مبتنی بر آیین‌های بومی و فولکلوریک مناطق و نواحی مختلف کشور تولیدشده باشند، از امتیاز ویژه برخوردار خواهند بود.
ارائه‌ مجوز کتبی نویسنده‌ نمایشنامه‌های ایرانی به همراه تقاضای اجرا ضروری است.
درصورتی‌که نمایشی آماده‌ اجرا باشد، ارسال نمایشنامه لازم نیست و کافی است فیلم اثر به همراه فرم تقاضا ارائه شود و یا تقاضای بازبینی زنده از طرف گروه نمایشی ارائه شود.
به هر یک از آثاری که برای اجرای عمومی در تماشاخانه‌های حوزه‌ هنری پذیرفته می‌شود، سالن اجرا به‌صورت حمایتی و رایگان در اختیار قرار خواهد گرفت و مدت اجرای آثار حداقل ۲۰ شب است.
متقاضیان باید یک نسخه‌ از نمایش‌نامه را به همراه فایل آن (Word) یا  (PDF)، یا سه نسخه دی‌وی‌دی از اجرای نمایش را به همراه فرم تقاضا به دفتر تولید مرکز هنرهای نمایشی حوزه‌ هنری تحویل دهند.
مهلت دریافت متون تا ۳۱ خرداد ۱۴۰۳ است.
آثار متقاضی پس از تأیید از سوی شورای تولید در جدول اجرای عمومی سال ۱۴۰۳ قرار خواهند گرفت.

متقاضیان بعد از تکمیل فرم تقاضای خود، می‌بایست مدارک خود را به دفتر تولید مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری به نشانی خیابان سمیه، نرسیده به خیابان حافظ، ساختمان مرکزی حوزه‌ هنری، طبقه‌ چهارم، دفتر تولید مرکز هنرهای نمایشی تحویل دهند. متقاضیان می‌توانند جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره‌ تلفن‌ ۰۲۱۹۱۰۸۸۴۲۰ تماس حاصل کنند.

 

عطر آدم به هفته پایانی اجرا رسید

سرود-نمایشِ «عطرِآدم» اجرایی که گروه بازیگرانش با تنوع سنی از چهار سال تا پنجاه‌وچهار سال هستند به هفته پایانی اجرا رسید.

به گزارش گروه خبر سایت خانه تئاتر، سرود-نمایشِ «عطرِآدم» به نویسندگی، کارگردانی و تهیه‌کنندگی مهدی فرشیدی‌سپهر هفته پایانی اجراهای خود را تا چهارشنبه ۵ اردیبهشت در پردیس تئاتر شهرزاد سالن شماره دو ادامه می‌دهد.

هنرمندان و استادان رشته‌های متنوع از شعر و فلسفه تا رروان‌شناسی چون داوود کیانیان، قطب الدین صادقی، بهرام شاه محمدلو، مصطفی رحماندوست، سیاوش طهمورث، رضا فیاضی، اسدالله شعبانی، حسن دادشکر، عادل بزدوده، علی اکبر زین‌العابدین، یحیی قائدی، فروغ قجابگلی، لیلا کفاش‌زاده، فروزان زاهدبیگی، محمدرضا مالکی، آناهیتا غنی‌زاده، منصور خلج، حسین فدایی حسین، فائزه فیض و … به تماشای این اجرا نشسته‌اند.

گروه بازیگران سرود-نمایشِ «عطرِ آدم» که با تنوع سنی از چهار سال تا پنجاه‌وچهار سال هستند، عبارت‌اند از مهرک مهدی ۴ سال، ماهک مهدی ۸ سال، محمدسروش علیشاهی ۱۰ سال، نامی تابعیان ۱۰ سال، ماهان زواره ۱۰ سال، مانی حسامی ۱۰ سال، هوراد وجدان زاده ۱۵ سال، مبینا اکبری ۱۷سال، آرمیتا طهرانی‌ها ۱۷ سال، یاسمین کاظمی ۱۷ سال، آریانا کیهانفر ۱۸ سال، هلیا هاشمی ۱۸ سال، سجاد حسینی ۱۹ سال، سبا همزه ۲۰ سال، ویانا قلی تبار ۲۱ سال، نفس صادقی ۲۱ سال، مهیار اسدی ۲۷ سال، عباس اکبری ۲۷ سال، پویا طهماسبی ۲۸ سال، نگین محمدی ۳۷ سال، زهرا کریمی ۳۹ سال، مهدی فرشیدی سپهر ۴۱ سال، ملیحه اکبری ۴۲ سال، روشنک کریمی ۴۲ سال، مریم علوی ۴۲ سال، مریم میرطاهری ۴۲ سال، امید یارندی ۴۲ سال، سایه چهرچلگانی ۴۳ سال، احسان حسامی ۴۳ سال، آیدا قهرمان ۴۳ سال، محبوبه طهماسبی ۴۴ سال، لیلا حسینی ۴۵ سال، محسن صادقی ۵۲ سال و مریم منصوری ۵۴ سال.

مهیار اسدی و آرین صمدی (تنظیم قطعات)، معین قوی، آوا ملاجعفر (پوستر، تیزر و موشن گرافی)، اختر تاجیک، معین قوی و آناهیتا طهماسبی (عکس)، هانا صراف (صفحه مجازی)، حامد جهانبخش-استودیو کارو (اصلاح کیفی موسیقی‌ها)، مسیحا ابوعلی (ترانه‌سرای مهمان)، عباس اکبری (نویسنده آیتمِ رسمِ روستا)، روشنک کریمی (مسئول روابط عمومی) دیگر عوامل این اثر نمایشی هستند.

سرود-نمایشِ «عطرِآدم» برای بزرگسالان و نوجوانان بالای سیزده سال مناسب است.

در خلاصه این اثر نمایشی آمده است: «اقشار گوناگون مردم در کنار هم سرود می‌خوانند. بدون سفارش و اجبار، سرودهایی که تا به حال نشنیده‌ایم. سرودهایی راجع به شما می‌خوانند و به حرف‌های شما گوش می‌دهند.»

مدت زمان این اجرا یک ساعت‌ و سی دقیقه است و هر روز به جز شنبه‌ها ساعت ۱۹:۱۵ و دو روز پنجشنبه و جمعه ۳۰ و ۳۱ فروردین ساعت ۲۰:۳۰ در پردیس تئاتر شهرزاد سالن شماره دو واقع در خیابان حافظ، خیابان نوفل‌لوشاتو،‌ بعد از سفارت ایتالیا، شماره ۷۶ – ۷۴ روی صحنه می‌رود .

علاقه‌مندان برای تهیه بلیت این نمایش می‌توانند از طریق سایت تیوال و برای اطلاعات بیشتر از طریق تلفن ۰۹۳۰۳۷۲۷۲۰۱ اقدام کنند.

مارک رافلو و جسیکا هکت در برادوی به صحنه می‌روند

مارک رافلو و جسیکا هکت قرار است نمایش «آیری وید» را که بر اساس رمان برنده جایزه پولیتزر ویلیام کندی است، روی صحنه برادوی ببرند.

به گزارش گروه خبر سایت خانه تئاتر، رافلو برای اجرای یک شب نمایش «آیری وید: یک شامگاه هنر و انسانیت» ۱۷ می به صحنه بازخواهد گشت. او نقش مقابل هکت را بازی می‌کند. جودی مارکل کارگردان و برد گیلبرت تهیه‌کننده این نمایش است.

داستان در شب هالوین سال ۱۹۳۸ در آلبانی در مرکز ایالت نیویورک اتفاق می‌افتد. رافلو در نقش فرانسیس پس از سالها آوارگی و زندگی در خیابان‌ها به شهرش بازمی‌گردد و تماشاگران بناست شاهد روزشمار پایان عمرش و تلاش او برای رسیدن به رستگاری باشند.

هکت در نقش هلن دوست وفادار فرانسیس ظاهر خواهد شد. او زمانی پیانیست بوده و اکنون فرانسیس را در سرتاسر شهر برای گشت‌وگذار در پاتوق‌هایشان همراهی می‌کند.

بخش‌های منتخب این نمایش قرار است به صورت صوتی نیز ضبط شوند. بازیگران مکمل در نسخه صوتی نمایش، نوربرت لئو باتز، کریستن نیلسن، جان ماگارو، مایکل پاتس، دیوید ریسدال، فرانک وود و کیتی ارب هستند. کندی داستان را نقل می‌کند و آهنگ‌ها از تام ویتس خواهد بود.

در نسخه صوتی «آیرن وید» که به یک تجربه سینمایی صوتی توصیف شده است، صدای شخصیت‌ها به گونه‌ای جدید شنیده خواهد شد. گیلبرت تولیدکننده این فیلم صوتی است که در پاییز ۲۰۲۴ منتشر می‌شود.

پس از اجرا، وینسن کانینگهام نویسنده نیویورکر گفتگویی با رافلو و هکت به مناسبت این نمایش انجام خواهد داد. شماری از کارشناسان نیز به این دو اضافه خواهند شد تا بحران بی‌خانمانی در جامعه امروز را مورد بحث قرار دهند.

با وجود بحران اقتصادی، صدها هزار نفر در آمریکا بی‌خانمان هستند و هر روزه به تعدادشان افزوده می‌شود.

به گزارش فارس این مباحثه همچنین به ضرورت «هنر و انسانیت» می‌پردازد؛ دو هدف متصل به یکدیگر که حامل قدرتی شگرف برای بهبودبخشیدن شرایط انسان‌ها و ایجاد جامعه‌ای سالم و بهم پیوسته هستند.

اکنون بیشتر از همیشه هنر قادر است مردم را نه تنها به انسانیت خودشان بلکه به همدیگر پیوند دهد و زمینه ادراکی عمیقی را ایجاد کند.

داستان زندگی یک خانواده اشرافی در تالار محراب به نمایش درمی‌آید

نمایش «علیمردان خان» به کارگردانی ندا شاملو که داشتان زندگی یک خانواده‌ اشرافی است، در مجموعه تئاتر محراب روی صحنه رفت.

به گزارش گروه خبر سایت خانه تئاتر، نمایش «علیمردان خان» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی ندا شاملو از ۲۶ فروردین ساعت ۱۸ در مجموعه تئاتر محراب با حضور هنرمندان افتتاح شد.

امیر دژاکام، میر علیرضا دریابیگی، حمید کاکاسلطانی و وحید سلیمانی (از شخصیت‌های ورزشی داور بین‌المللی فوتبال و مجری برنامه ۲۰۲۰) و دیگر هنرمندان در این افتتاحیه حضور داشتند.

پرنیا اکبری، محمدجمال امیرانی، نیما ‌ثبوتی، صالح ‌عابدی، فرشاد عاملی، شهرزاد علیزاده، پریسا ملائی، حسین موسوی، مریم موسوی، نرجس ‌مهدوی، حسین واثقی، اکبر ‌یکتا بازیگران این اثر نمایشی هستند.

در خلاصه داستان این نمایش آمده است: «خانواده‌ای اشرافی بعد از چندین سال صاحب فرزندی لوس و ننر می‌شوند که توسط دایی و معلم مورد تربیت و هدایت قرار می‌گیرد.»

علاقه‌مندان برای تهیه بلیت این اثر نمایش می‌توانند به سایت تیوال مراجعه کنند.

کاظم نظری: بخش بزرگی از گرفتاری‌های فعلی ما به دلیل ارتباط نادرست با جامعه هنری است

مدیر کل هنرهای نمایشی با تاکید بر ضرورت بودجه‌ای مستقل برای تولید تئاتر، ابراز تاسف کرد که بخشی از جامعه تئاتری به دلیل مسائل اقتصادی در کشورهایی مانند عمان به اجرای تئاتر می‌پردازند و ما نتوانستیم آنان را جذب کنیم.

به گزارش گروه خبر سایت خانه تئاتر به تازگی بخش اول گفتگوی ایسنا با مدیر کل هنرهای نمایشی درباره مباحثی مانند وضعیت حریم تئاتر شهر و کیفیت برگزاری جشنواره‌های سال گذشته منتشر شد. آنچه پیش‌رو دارید، بخش دوم این گفتگو است که در آن مواردی مانند گرفتاری‌های هنرمندان با شورای نظارت و ارزشیابی، تنگناهای اقتصادی تئاتر، فعالیت برخی از هنرمندان در کشورهای همسایه، ممنوع‌الفعالیتی نغمه ثمینی در تئاتر و … مطرح شده است.

ـ هرچند نگاه سلیقه‌ای در کار هنر اجتناب‌ناپذیر است ولی گاهی این مساله تشدید می‌شود و به همین دلیل در شورای نظارت، برخی از گروه‌ها دچار مشکلاتی می‌شوند. نمونه‌اش همین گروه اراک است که با وجود طی کردن همه مراحل برای حضور در جشنواره فجر، دچار مشکل شده بود.

واقعا این طور نیست. آن کار مسایلی داشت که دوستان شورای نظارت هم به گروه منتقل کرده بودند و به من هم گفتند کار خوبی است اما یکسری مسایلی دارد که باید حل شود. به دوستان گفتم این مسائل را حل کنید و آنان نیز پذیرفتند اما نه تنها آن مشکلات را حل نکردند بلکه وقتی شورای نظارت دوباره برای بازبینی به اراک رفت، متوجه شد مشکلات دیگری هم اضافه شده. بنابراین گاهی شیطنت گروه‌هاست.

ـ به هر حال ذات تئاتر این است و اتفاقا یکی از مشکلات بزرگ همین است که مثلا شورای نظارت ما هرگز به صورت مکتوب نمی‌گوید که چرا فلان نمایشنامه رد شده یا چه اشکالاتی دارد.

بله، اینها اشکالات ماست اما امسال خواهید دید چه اتفاقاتی می‌افتد. حتما تغییراتی خواهیم داشت چون باید تسهیل‌گر باشیم تا هنرمند با آرامش کار خود را انجام بدهد. ذهن هنرمند برای خلق هنری باید آرام باشد و اگر ما ذهن او را با این مسائل درگیر کنیم، دچار مشکل می‌شود. اگر همه چیز را شفاف و روشن مطرح کنیم، تکلیف همه مشخص می‌شود. خود هنرمند می‌داند در چه جامعه‌ای زندگی می‌کند و به خواسته‌های مردم آگاه است. بخش بزرگی از گرفتاری‌های فعلی ما، با حفظ احترام به همه همکارانم در شورای نظارت، به دلیل ارتباط نادرست با جامعه هنری است. در این شورا قوانین دست و پاگیری وجود دارد که شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب کرده که در طول این سال‌ها در برخی موارد، تعبیر و تفسیرهای گوناگونی هم از آن صورت گرفته و دوستان شورا بر مبنای آن عمل می‌کنند. امسال یکی از کارهای ما این است که مصوبات دهه ۸۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی را به روز کنیم و این به روز رسانی جزو دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی است. پیش از عید سند ملی تئاتر کشور را به اعضای شورای عالی هنر ارایه کردیم تا اشکالات کار را بگویند. با انجام این کار بسیاری از مشکلات ۴۰ و اندی ساله‌مان حل می‌شود.

ـ این سند چیست؟

ببینید تمام دستگاه‌های کشور برای خودشان بودجه فرهنگی دارند. به عنوان نمونه برای برگزاری برنامه عظیمی مانند جشنواره فجر، تمام دستگاه‌ها باید همراه شوند نه اینکه ما به یک دستگاه التماس کنیم که مثلا برای جشنواره بیلبورد بزند ولی بعد از امضای این سند و دستور اجرای آن از سوی ریاست جمهوری، دیگر تمام دستگاه‌ها وظیفه خود را در برابر تئاتر انجام می‌دهند. فراموش نکنیم تنها هنری که در کشور سند دارد، تئاتر است. این سند در دوره مدیریت آقای علی منتظری تدوین شد. تا زمان مدیریت ایشان و به واسطه ارتباطات خوبی که با ریاست جمهوری داشت، اعمال می‌شد اما بعد از ایشان کم کم فراموش شد ولی اگر با دستور رییس جمهوری به تمام دستگاه‌ها ارسال شود، همه باید پای کار بیایند. بنابراین قطعا کار سریع‌تر و آسان‌تر می‌شود. به هر حال، در همه جای دنیا شهرداری‌ها از تئاتر حمایت و مکان اجرای نمایش‌ها را تامین می‌کنند چون این یک حقوق شهروندی است ولی متاسفانه اینجا چون کسی از شهرداری پیگیر و مطالبه‌گر نیست، حمایت شهرداری از تئاتر، فقط جنبه کمکی دارد در حالیکه وظیفه اوست.

ـ بحث شورای نظارت شد که برای ما (اهالی رسانه) یک دژ سنگی است که نمی‌توانیم به آن ورود کنیم و هیچ نمی‌دانیم چه اتفاق‌هایی در آن می‌افتد ولی از گروه‌های نمایشی شنیده‌ایم که برخی از اعضای شورا، با رفتارهایی غیر حرفه‌ای و بعضا  به دلیل مشکلات شخصی و اختلاف‌های بین خودشان، برای گروه‌ها مشکل درست می‌کنند. چقدر بر این موضوعات نظارت دارید؟

صدر درصد نظارت داریم و زمانی که از مشکلات باخبر شویم، حتما پیگیری می‌کنیم ولی بنا داریم رییس شورا را عوض کنیم و با آمدن رییس جدید، در فرآیندها و افراد، تحولات عمده‌ای داریم. دنبال تسهیل در مسائل هستیم. نظارت باید در جهت کمک به گروه‌ها باشد. فقط بحث خوبی یا بدی کارها نیست. شورای نظارت باید بتواند از نظر کیفی هم اظهار نظر کند. نگاه کنید که همین حالا چند کار ضعیف روی صحنه می‌رود که گاه از سر دلسوزی و ترحم به آنها اجرا داده شده. در صورتی که مردم احترام دارند. وقتی در این شرایط سخت زندگی، برای بلیت تئاتر هزینه می‌کنند، باید برای این پول ارزش قائل شد. متاسفانه هر بار که ما حرف می‌زنیم، از صحبت‌مان برداشت‌های عجیب و غریبی می‌شود. در این کشور یک کانون منتقدان داریم که متاسفانه کار اصلی خود را انجام نمی‌دهد و مدام کارهای خود را به تاخیر می‌اندازد و بعد مشخص می‌شود کار دیگری انجام داده‌. در حالیکه همه جای دنیا نقد آثار، باعث تنظیم نمایش‌ها و کار گروه‌ها می‌شود. اگر کاری نمره پایینی از منتقدان بگیرد، دیگر کسی حاضر به سرمایه‌گذاری برای آن گروه نخواهد شد و اگر گروهی نتواند کار خود را ارتقا بدهد، باید شغل خود را عوض کند ولی متاسفانه منتقدان ما در حد نقد مجله می‌نویسند و روزنامه‌هایمان هم که ستونی برای تئاتر ندارند. در حالیکه دهه ۶۰ و ۷۰ نقد تئاتر جای مهمی در روزنامه‌ها داشت. هر تماشاخانه اواسط اجرای هر نمایش باید برای آن جلسه نقد برگزار کند تا گروه اجرایی، ضعف کار خود را بداند. متاسفانه در این شرایط با انباشتی از گروه‌های نمایشی در تهران و دیگر شهرها رو به روییم و باید بودجه تئاتر را میان همه آنها تقسیم کنیم در حالیکه بهتر بود این بودجه میان چند گروه محدود تقسیم می‌شد ولی الان که به همه گروه‌ها تخصیص داده می‌شود، رقمش آنچنان پایین است که خودم شرمسارم. با این حال اگر به برخی از گروه‌ها پرداخت نشود، معترض می‌شوند

ـ برای اجرا در جایی مانند تئاتر شهر که مهم‌ترین مکان نمایشی ماست، باید فیلتری وجود داشته باشد.مثلا چندی پیش نمایشی در تالار اصلی اجرا شد که کارگردانش را اصلا نمی‌شناختیم.

همین آقایی که می‌گویید، در ۱۰ سالن دیگر کار اجرا کرده و بدون اینکه کیفیت کارش ارزیابی شده باشد، برای خودش رزومه درست کرده . ما این داستان‌ها را داریم ولی اگر کانون منتقدان هر کاری که در گوشه گوشه تهران اجرا می‌شد، مورد ارزیابی قرار می‌داد و رسانه‌ها آن را نقد می‌کردند، این گونه تئاترها بالا نمی‌آمدند.

ـ درباره زیاد شدن کارهای ضعیف صحبت کردیم ولی بخشی از این مشکل به دلیل جای خالی هنرمندان حرفه‌ای است. در غیاب افراد اصیل یک حوزه، طبیعی است جای آنان با کسانی پر می‌شود که شایسته نیستند. درست است که برخی از آنان خودخواسته دست از کار کشیدند چون به هر حال شرایط سختی داشتیم ولی این فضا باید عوض شود. الان زمانی است که خانواده تئاتر کمی به هم رسیدگی کنند. در جایگاه مدیر کل هنرهای نمایشی برنامه‌ای برای جمع کردن هنرمندان دارید؟

حتما. جزو برنامه‌های امسال ماست که بتوانیم همه عزیزانی را که در تئاتر به هر دلیلی کار نکرده‌اند، دعوت به کار و همراهی‌شان کنیم. واقعیت این است که یکی از دلایل مهم کار نکردن تعدادی از هنرمندان، وضعیت اقتصادی است. خیلی از کارگردان‌های درجه یک ما به همین دلیل کار نمی‌کنند . قبلا با ۲۰۰ میلیون تومان می‌شد کار خوبی آماده کرد و تازه اداره کل هنرهای نمایشی به کارهایی که در تئاترشهر اجرا می‌شدند، ۱۰۰ میلیون تومان کمک هزینه می‌داد که رقم قابل‌ توجهی بود اما الان چنین چیزی وجود ندارد. اگر الان دکتر رفیعی بخواهد کار کند حتما باید چند میلیارد در اختیار داشته باشد تا بتواند کاری مانند نمایش «سال‌های دور از شن» بسازد یا هنرمندان دیگری مانند بهروز غریب‌پور یا همین جوانان خلاقی که صاحب ذوق هستند، نمی‌توانند بیایند تئاتر کار کنند اما در نهایت گیشه، پاسخگوی هزینه‌های کارشان نباشد. بخصوص در حوزه نمایش ایرانی که مورد توجه بسیاری از هنرمندان ماست، نیازمند بودجه هستیم که خوشبختانه با تاسیس بنیاد ملی نمایش ایرانی، قرار است بودجه خوبی به این موضوع تعلق بگیرد برای نگارش نمایشنامه‌های ایرانی.

ـ ولی درباره نمایشنامه‌های ایرانی خیلی بیشتر از نمایشنامه‌های خارجی حساسیت وجود دارد و بیشتر سانسور می‌شوند بخصوص نمایشنامه‌های اجتماعی. بارها از گروه‌های نمایشی شنیده‌ایم که ناچارند جغرافیای کار خود را به مکانی خارج از کشور ببرند.

صادقانه می‌گویم چنین چیزی ندیده‌ام. اینها ذهنیت من و شماست.

ـ اما من بارها این موضوع را شنیده‌ام.

همین که می‌گویید شنیده‌اید، یعنی ذهنیت است. خواهش می‌کنم به عنوان نمونه، از دکتر قطب‌الدین صادقی بپرسید نمایش‌های ایرانی که سال‌های دور اجرا کرده‌اند، حتی یک واو هم از آنها حذف شده است؟

ـ سال‌های دور نه. الان چنین وضعیتی وجود دارد.

الان هم بگویید، چه کسی چنین مشکلی داشته تا با او تماس بگیرم و خودتان بپرسید چه چیزی از نمایشش حذف شده است. چند جوانی هستند که چون می‌خواهند در فضای اینستاگرام برای خود تبلیغ کنند، از این نقل قول‌ها می‌آورند ولی واقعیت این گونه نیست. کاری که ارزنده و نشان‌گر فرهنگ و تمدن ما باشد، چه کسی می‌تواند آن را حذف کند.

ـ کارهای اجتماعی بیشتر شامل این موضوع می‌شود.

کار اجتماعی هم همینطور. دیگر بالاتر از کار «مخاطب» داشتیم که زمین و زمان می‌گفتند این کار باید تعطیل شود، از وزیر تا آقای سالاری و ما، حمایت کردیم که روی صحنه بماند. این کار کاملا اجتماعی بود.

ـ ولی مثلا سر کار سجاد افشاریان هم شما و هم دوست دیگری فرمودید چرا این کار اجرا بشود، ۳۰۰ تا اجرا داشته در حالیکه همین کار، تئاتر شهر را نجات داد. از طرف دیگر، با اجرای این نمایش چه مشکلی برای تئاتر پیش آمد.

اشکالی ندارد اگر کاری خوب باشد و مخاطب داشته باشد…

ـ پس لطفا نگوییم چون ۳۰۰ تا اجرا داشته، چرا باید دوباره اجرا برود؟

بله همان کاری که ۵۰ تا اجرا داشته، اگر من پای آن نایستاده بودم، ۵۰ تا اجرا هم نمی‌رفت. شما در جریانش هستید که چه حاشیه‌هایی درست کرد؟

ـ بله، می‌دانم که در میانه اجرا متوقف هم شد.

خب ما مسایل آن را برطرف کردیم. اما دیگر دنبال این نیستیم که دوباره برای آن کار انرژی بگذاریم. به آن گروه هم گفتیم این کار که قبلا اجرا شده، حالا کاری دیگری بیاورید. چون آن هنرمند کار خود را بلد است، برای خودش گروهی دارد و اگر متن جدیدی هم کار کند، اقتصاد کارش هم تامین می‌شود . می‌داند مساله‌اش چیست و چگونه باید با تالاری مانند وحدت برخورد کند. به هر حال تالار وحدت برای خودش اعتباری دارد که باید آن را حفظ کنیم. اگر چنین کاری باشد، حمایت می‌کنیم.

ـ بسیار خوب. برگردیم به صحبت قبلی‌مان فرمودید بنا دارید سال آینده بچه‌های تئاتر را جمع کنید؟

بله، به غیر از آن، قرار است فرآیند تولید را تسهیل و مسایل شورای نظارت را برطرف کنیم، جشنواره‌هایمان را ساماندهی کنیم. الان دو کاری که انجام داده‌ایم، گردآوری اطلاعات هنرمندان سراسر کشور است. تعجب می‌کنم که در این چهل و اندی سال هیچ اطلاعاتی درباره آن گردآوری نشده است. قرار است فروردین ماه با حضور وزیر سامانه‌ای به نام ساتا (سازمان آمار تئاتر ایران) را رونمایی‌کنیم که اطلاعات کل تئاتر کشور را در خود ثبت می‌کند. حتی می‌تواند به صندوق اعتباری هنرمندان وصل شود تا نیازی نباشد که هنرمندان برای بیمه و … مدام رزومه بدهند چون همه اطلاعات هنرمندان از سراسر کشور در آن هست و بیمه‌شان هم به طور خودکار تمدید می‌شود. یکی از معضلات فعلی ما با هنرمندان، بیمه و مواردی از این دست است. در این بین خلاف‌هایی هم صورت می‌گیرد . مثلا کسی که فعال نیست، با ساخت بروشور، برای خودش رزومه درست می‌کند. به هر حال سال پیش رو، سالی پربار خواهد بود.

ـ درباره دوستان غایب صحبت کردیم. مشخصا دوباره درباره ممنوعیت خانم نغمه ثمینی می‌پرسم چون ایشان هم جزو هنرمندانی است که کنار گذاشته شده.

خواهش می‌کنیم این عبارت «کنار گذاشته شده» را به کار نبرید! کنار گذاشته شدن یعنی که به آن هنرمند بگوییم شما دیگر کار نکن! خانم ثمینی مساله‌ای دارد که باید تشریف بیاورد ایران و آن را حل کند. فرضا من شاکی خصوصی شما هستم. تا وقتی شما نیایید که نمی‌توانم مشکل شما را حل کنم.

ـ الان مشکل خانم ثمینی شاکی خصوصی است؟

این را نمی‌دانم ولی مساله‌ای است که باید به ایران تشریف بیاورد تا حل شود. در تماس تلفنی که شخصا با خودشان داشتم، این را تاکید کردم که بدون حضور خودشان، مساله‌ حل نمی‌شود. مشکل پیچیده‌‍‌ای هم ندارند.

ـ درباره حمایت صحبت کردیم. چرا گروه‌های تئاتری باید در سالن‌های دولتی ۲۰ درصد گیشه را بپردازند؟ مشکل دوره شما نیست و از مدت‌ها قبل این رویه نادرست وجود داشته و آقای آتیلا پسیانی هم با تمام تلاشی که کرد، موفق به حل آن نشد. اگر قرار است به اقتصاد تئاتر کمک کنید، بخشی از این کمک، می‌تواند حذف این ۲۰ درصد باشد.

فکر می‌کنید این ۲۰ درصد کجا هزینه می‌شود. سالن هزینه‌های زیادی دارد . نگه داشتن مجموعه‌ای مانند تئاتر شهر بسیار پرهزینه است. با حذف این ۲۰ درصدها، باید تمام بودجه تئاتر را صرف نگهداری از سالن‌ها کنیم. در طول سال حدود ۱ میلیارد و اندی از این ۲۰ درصدها در مجموعه تئاتر شهر به دست می‌آوریم که خرج خود مجموعه و برای نگه‌داشت می‌شود. به هر حال این ساختمان در میراث فرهنگی ثبت شده. اگر بخواهیم کوچکترین دستی به آن ببریم، باید از این سازمان اجازه بگیریم.

ـ در بحث اقتصاد، گروه‌های نمایشی واقعا از نظر بازیگر دچار مشکل هستند چون برای بازیگران، بازی در تئاتر هیچ توجیه اقتصادی ندارد. الان هم با رشد پلتفرم‌ها خیلی راحت‌تر می‌توانند درآمدهای بالایی داشته باشند. خیلی از کارگردانان نمی‌توانند بازیگران مد نظر خود را دعوت به کار کنند. تئاتر که خودش تغذیه‌کننده سینما و تلویزیون بوده، الان از این نظر دچار مشکل است.

دنبال این هستیم که بتوانیم ردیف بودجه‌ای مستقل برای تولید تئاتر در نظر بگیریم. بودجه سالانه تئاتر با این همه جشنواره و هزینه‌های سنگین تورم، پاسخگو نیست الا اینکه یک تشکیلات دولتی داشته باشیم. منتظریم با تشکیل کمیسیون فرهنگی مجلس، برای تولید تئاتر ردیف بودجه مستقل بگیریم. مشکلات زیاد است، بسیاری از هنرمندان تئاتر ما در حال مهاجرت هستند و در کشورهای عربی نظیر عمان تئاتر کار می‌کنند. آنجا کار تئاتر رونق گرفته و به هنرمندان دستمزدهای بالایی می‌پردازند. چرا این وضعیت پیش آمد، چون ما نتوانستیم آنان را جذب کنیم و بخش اعظم این مشکل به نبود بودجه برمی‌گردد. باید نمایندگان مجلس را مجاب کنیم که ردیف بودجه سال جاری، متممی داشته باشد و به وزارت ارشاد کمک کنند تا این پول را بدهند.

ـ و به عنوان آخرین پرسش، اداره تئاتر الان در چه مرحله‌ای است؟

آقای وزیر هم بازدید کردند و دستور دادند که زودتر مساله اداره تئاتر حل شود. فقط گفتند گفتگویی با هنرمندان داشته باشیم که آیا اینجا را بازسازی کنیم یا از نو بسازیم. بازسازی از این جهت که بخشی از خاطرات این مکان را حفظ کنیم. البته در گفتگو با خیلی از هنرمندان عنوان شد که پی آنجا مناسب نیست بخصوص که الان از زیر آن هم مترو رد شده، لرزه‌های خیلی شدیدی دارد و نمی‌توان بامقاوم‌سازی دو سه طبقه ساختمان را به عنوان محل تمرین به کار گرفت چون هنرمندان هم برای تمرین، حرکت و جا به جایی دارند که باعث می‌شود ساختمان استحکام لازم را نداشته باشد و آسیب ببیند. پس باید پی آن عوض و از نو ساخته شود. این یکی از مطالبات جامعه هنری از رییس جمهوری هم بوده است و امیدواریم با بودجه دولتی بتوانیم این ساختمان را بسازیم.