به گزارش گروه خبر سایت خانه تئاتر به نقل از ایسنا، عصر دوشنبه ۲۱ اسفندماه برنامه‌ای با حضور  جمعی از اهالی تئاتر در تماشاخانه سنگلج برگزار شد که با تصنیف‌خوانی علی نصیریان و حرکات موزون نمایش‌های ایرانی توسط او همراه بود.

این برنامه به منظور اهدای رخصت‌نامه مکتب‌خانه سنگلج با حضور جمعی از هنرمندان تئاتر برپا شد و علی نصیریان به عنوان هنرمند پیشکسوت نمایش‌های ایرانی رخصت‌نامه هنرجویان این مکتب‌خانه را امضا و به آنان اهدا کرد.

او در آغاز با ابراز خشنودی از تجدید خاطراتش در تماشاخانه سنگلج گفت:
این تجدید دیدار برایم بسیار عزیز است. تماشاخانه‌ای که از زمان شکل‌گیری‌اش به آن رفت و آمد داشته‌ام.

او با تاکید بر اهمیت مدیریت فرهنگی ادامه داد: توسعه فرهنگی با مدیریت خوب رخ می‌دهد. مدیریت فرهنگی بسیار دقیق و حساب‌شده است و مانند دیگر شاخه‌ها نیست.

سپس پریسا مقتدی، مدیر تماشاخانه سنگلج خطاب به نصیریان گفت: استاد به خانه خودتان خوش آمدید. خودتان سرسلسله مدیریت هنری هستید.

او با اشاره به طرح گسترش تماشاخانه سنگلج از همراهی نصیریان برای اجرایی شدن این طرح قدردانی کرد و افزود: ساختمان مجاور تماشاخانه خریداری شده و کارهای لازم هم انجام ‌شده ولی این طرح هنوز اجرایی نشده است.

همچنین محمدحسین ایمانی خوشخو، عضو شواری عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر جایگاه مهم هنر ملی خطاب به هنرمندان حاضر در برنامه گفت: همه شما استادان دغدغه تئاتر ملی داشته‌اید.

او از تصویب بنیاد تئاتر ملی ایران خبر داد و افزود: بودجه کلانی در اختیار این بنیاد قرار می‌گیرد که برای تولید تئاتر ملی هزینه خواهد شد و این بودجه خارج از بودجه مرکز هنرهای نمایشی است.

او تاکید کرد: آنچه در دنیا می‌توانیم عرضه کنیم، تئاتر  ملی است. به همین دلیل، در اولین فرصت، اساسنامه این بنیاد را تصویب می‌کنیم.

در ادامه، کاظم نظری، مدیرکل هنرهای نمایشی هم خبر داد که وزیر ارشاد اعلام کرده ساختمان مجاور تماشاخانه سنگلج،  به زودی در اختیار این تماشاخانه قرار می‌گیرد و گفت امور آموزشی و حتی بنایی شبیه تکیه دولت می‌تواند در آن قرار بگیرد.

نظری از بازسازی ساختمان اداره تئاتر خبر داد و افزود: با دستور وزیر  ارشاد قرار است اداره تئاتر به موزه تئاتر ایران تبدیل شود.

نصیریان اما پیشنهاد کرد که ساختمان اداره تئاتر  به برگزاری چند کارگاه آموزشی برای فعالیت جوانان اختصاص یابد و توضیح داد: موزه را در مکان‌های دیگری می‌توان راه‌اندازی کرد. مانند تئاتر نصر که ریشه تاریخی دارد.

نصیریان همچنین تاکید کرد که بنای اداره تئاتر حتما باید مقاوم‌سازی و بازسازی شود تا از استحکام لازم برخوردار شود.

ایرج راد، دیگر هنرمند حاضر در برنامه و رئیس هیات‌مدیره خانه تئاتر نیز بیان کرد که بعضی سنگ‌اندازی‌ها سبب تاخیر در راه‌اندازی تئاتر نصر به عنوان موزه تئاتر شد.

در ادامه، داوود فتحعلی‌بیگی، مدیر مکتب‌خانه سنگلج توضیحاتی درباره سبک و سیاق آموزشی این مکتب‌خانه که ویژه نمایش‌های ایرانی راه‌اندازی شده، ارائه کرد.

نصیریان بعد از توضیحات او تاکید کرد: مهم است کسانی که می‌خوهند نمایشنامه ایرانی بنویسند، از پیشینه این هنر آگاه باشند و با آثار کسانی مانند عباس جوانمرد، بهرام بیضایی،  اکبر رادی و … آشنا شوند.

او همچنین با تاکید بر اهمیت اقتباس ادبی در تئاتر و سینما خاطرنشان کرد: اقتباس اهمیت زیادی دارد. همچنان‌که نمونه موفق آن فیلم “ناخدا خورشید” است که تماشاگر باور نمی‌کند از روی یک اثر خارجی اقتباس شده باشد.

این هنرمند تاکید کرد: من نمایشنامه‌نویس نبودم. در اصل بازیگر بودم و کارگردان هم نبودم. آنچه نوشتم، دستمایه‌ای بوده برای کارهای خودم. ما در زمینه اقتباس با آثار صادق هدایت آغاز کردیم.

نصیریان ادامه داد: باید به هنرجویان این مکتب‌خانه پیشینه نمایشنامه‌نویسی ایران را بگویید، بچه‌ها باید با آثار درخشانی مانند” مرگ یزدگرد” آشنا شوند. همچنان‌که زبان در تئاتر خیلی مهم است.

در بخش پایانی برنامه، کیک جشن پایان دوره آموزشی سنگلج توسط نصیریان بریده شد و هنرجویان اولین دوره این مکتب‌خانه رخصت‌نامه‌های خود را از دست این هنرمند دریافت کردند.

رضا بابک که این مراسم همزمان با زادروزش برگزار شد، نیز در پاسخ به تبریک پریسا مقتدی، ابراز خشنودی کرد و گفت: من خوشحالم ما همزمان با بزرگان هنر کشور قد کشیدیم. اولین نمایشی که در این تماشاخانه دیدم، “چوب به دست‌های ورزیل” نوشته غلامحسین ساعدی بود.

بعد از این جمله، نصیریان به طنز گفت: بزرگان همه از دنیا رفتند و فقط من دوام آورده‌ام.

در ادامه، کیک جشن پایان دوره مکتب‌خانه سنگلج توسط نصیریان بریده شد.

در بخش پایانی این برنامه صمیمانه که با حضور هنرمندانی همچون داریوش مودبیان، شهرام زرگر، هادی مرزبان، قطب‌الدین صادقی، اصغر همت، هادی عامل، محمدحسین ناصربخت و … برگزار شد، علی نصیریان با همراهی افشین هاشمی، تصنیف برف میاد را که سال‌ها پیش در فاصله دو پرده نمایشنامه سلطان و سیاه برای تماشاگران اجرا کرده بود، برای حاضران در این برنامه اجرا کرد.

او که به سر ذوق آمده بود، با عصای خود حرکات موزون نمایش‌های ایرانی را نیز اجرا کرد.

اجرای قطعات موسیقی و آوازهای نمایش ایرانی از دیگر بخش‌های این برنامه بود که با استقبال حاضران همراه شد.

علی نصیریان دهه ۷۰ تصنیف برف میاد را در فاصله دو پرده نمایش “سلطان و سیاه” که خودش متن آن را به عنوان اثری پژوهشی نوشته بود، اجرا کرده بود.  این ‌نمایش با کارگردانی داوود فتحعلی‌بیگی در جشنواره آیینی سنتی اجرا شده بود و حالا اجرای دوباره موسیقی و آواز آن، برای حاضران و خود نصیریان، تجدید خاطره ای شیرین بود.

در این برنامه، مجید افشار، از مهم‌ترین سیاه‌بازان کشورمان که تجربه همکاری با نصیریان را دارد، نیز حضور داشت.

همچنین عکسی از عزت‌الله انتظامی به عنوان یادگاری و برای قدردانی به نصیریان اهدا شد.

به گزارش گروه خبر سایت خانه تئاتر، امید بنکدار که بیشتر به عنوان فیلمساز شناخته می‌شود، در سال‌های دورتر در تئاتر هم فعالیت داشته و حالا بعد از مدت‌ها دوری، نمایش «مافیای روباه‌ها» را روی صحنه برده است.

این نمایش با گروهی از بازیگران جوان و به عنوان اثری ترکیبی که سینما، تئاتر و دوبله را در هم‌نشینی یکدیگر قرار داده، در عمارت نوفل‌لوشاتو در حال اجراست.

بنکدار همزمان با آخرین اجراهای این اثر نمایشی از ویژگی‌های این نمایش می‌گوید و تاکید دارد که کناره‌گیری هنرمندان اصیل، عرصه را برای حضور کسانی باز می‌کند که شایستگی لازم را ندارند.

او که با اجرای این نمایش بعد از سال‌ها به تئاتر بازگشته است، درباره این بازگشت می‌گوید: در آغاز، کارم را با نقاشی شروع کردم و برای حضور در یک فعالیت گروهی که با نقاشی مرتبط باشد، دوره آموزشی طراحی صحنه را با استاد ایرج رامین‌فر گذراندم. این دوره آموزشی در باغ فردوس برگزار شد که حالا به موزه سینما تبدیل شده است. اتفاقا اولین کارهای حرفه‌ای‌ام در تئاتر بود و در شاخه طراحی صحنه نخستین نمایش‌های شبنم طلوعی و چیستا یثربی را انجام دادم که در جشنواره فجر هم شرکت کردند و نامزد دریافت جایزه هم شدند.

این کارگردان ادامه می‌دهد: بعدتر دست سرنوشت مرا به سمت سینما کشاند و بیشتر در این حوزه متمرکز شدم ولی چون در سال‌های اخیر شرایط سینما برای جنس فیلمسازی و نگاه امثال من مناسب نیست، تصمیم گرفتم دوباره به هنرهای تجسمی بازگردم و در دانشگاه‌ و آموزشگاه‌های هنری مشغول تدریس شدم. البته چند سالی بود که دوست داشتم به تئاتر بازگردم و نمایشی را روی صحنه بیاورم.

او در پاسخ به این پرسش که شرایط فعلی سینما چقدر در بازگشت او به تئاتر موثر بوده است، توضیح می‌دهد: شرایط سینما مانند شرایط اجتماعی‌مان است. یعنی همانطور که طبقه متوسط در سال‌های اخیر رو به نابودی رفته است، وضعیت فیلمسازی در ژانر اجتماعی هم همین گونه است. این روزها بیشتر سینما در اختیار طیف فیلم‌هایی است که به عنوان سفارشی شناخته می‌شوند و از سوی مسئولان حمایت می‌شوند یا در اختیار نوعی از فیلم‌های کمدی. در این بین، آن دسته از آثاری که مورد وثوق این دو طیف نبوده، کمتر امکان ساخت دارد. به این معنا که شرایط فیلسمازی به سمتی رفته که بخش فرهنگی در حال فراموش شدن است.

بنکدار ادامه می‌دهد: در این وضعیت، اگر کسی خواهان فعالیت در هنرهای دراماتیک باشد و تمایل داشته باشد که شیوه‌های جدید روایت و کار را بیازماید، هنرهای نمایشی، بستر بهتری برای کار او ایجاد می‌کند. هرچند در این دوره، وضعیت تئاتر هم نسبت به قبل و دوره‌ای که ما کار می‌کردیم، فاصله زیادی دارد.

او با ابراز تاسف از شتاب‌زدگی و سطحی شدن پروسه خلق یک اثر هنری در شرایط فعلی در گفتگو با ایسنا می‌افزاید: گذشت آن دورانی که امثال دکتر رفیعی، برای به اجرا رسیدن یک نمایش، یک سال تمرین می‌کردند. این روزها همه چیز سهل و ممتنع شده و در خدمت گیشه و تابع سلیقه تماشاگری است که متاسفانه به دلایل گوناگون، هر روز هم سطح سلیقه او پایین‌تر آمده است.

بنکدار که برای آماده‌سازی نمایش خود پروسه‌ای چند ماهه را طی کرده، دراین باره توضیح می‌دهد: تمرین ما حدود ۵ ماه زمان برد. در این مدت دچار آسیب‌هایی شدیم که پروسه تمرین را با وقفه مواجه کرد. برخی از دوستان بازیگری که قرار بود در این کار بازی کنند، با پیشنهادهایی برای بازی در آثار سینمایی یا سریال یا مسابقاتی در پلتفرم‌ها مواجه می‌شدند و تنها با چند جلسه حضور در این پروژه‌ها، دستمزدی برابر با نمایش ما که نیازمند چند ماه تمرین و اجرا بود، دریافت می‌کردند. بنابراین طبیعتا انتخاب‌شان تئاتر نبود که تمرین دشوار دارد و شرایط سخت و ترس از لغو اجرا و … تا اینکه خوشبختانه گروهی همدل یافتیم که در تمام این چالش‌ها همراه کار بودند و نمایش با آنان به اجرا رسید.

بنکدار که در این نمایش سینما، تئاتر و دوبله را با یکدیگر آمیخته، درباره هم‌نشینی این هنرها در کنار یکدیگر می‌گوید: چون از سینما به تئاتر بازگشته بودم، هدفم این بود که چیزی از سینما با خود بیاورم. همچنانکه در سینما نیز همواره به دنبال آزمودن شیوه‌های تازه روایت، قصه، زاویه دوربین و در کل، تجربه‌های نو بودم. در این پروژه هم می‌خواستم این نمایش یک حال و هوای سینمایی هم داشته باشد. به همین دلیل سراغ فیلم «پالپ فیکشن» رفتم که برای عموم تماشاگران آشناست و رویکرد پست مدرنیستی دارد. در این نمایش برای هر شخصیت، سه نماینده داریم؛ بازیگر نمایش، تصویر کار و گوینده‌ای که صدای بازیگر را بازسازی می‌کند.

او در پاسخ به اینکه این نگرانی را نداشتید که بخشی از تمرکز تماشاگر از صحنه گرفته و معطوف تصویر شود، توضیح می‌دهد: تلاشم این بود که بخش تصویری خیلی ساده باشد. ممکن است دقایق اولیه کار، این شیوه کمی گیج‌کننده باشد ولی عموما بعد از ۱۰ دقیقه، عمده تمرکز تماشاگر متوجه صحنه است. به هر حال هر تجربه تازه‌ای، با ریسک همراه است و اگر قرار باشد همیشه محافظه‌کاری کنیم، جلوی وقوع هر تجربه جدیدی را می‌گیریم. با این نگاه، بهتر دیدم خودم را در اینجا قربانی کنم تا در آینده، این تجربه‌ها با موفقیت بیشتری رخ بدهد.

بنکدار که در نمایش خود که اثری پست مدرن به شمار می‌آید، چند بازیگر زن‌پوش دارد، در این باره توضیح می‌دهد: پست مدرنیسیم برخلاف دیگر سبک‌ها، چیزی را نفی نمی‌کند. بلکه می‌کوشد همه سبک‌ها را کنار هم قرار بدهد. من نیز کوشیدم از سنت زن‌پوشی که روزگاری در تئاتر ما رایج بوده و امروزه رویکردی موزه‌ای دارد، استفاده کنم و آن را کنار نقش‌خوانی و اجرای ترکیبی قرار بدهم. ضمن اینکه در این نمایش یک فیلم آمریکایی را که کارکترهایش در سینما نقش برجسته‌ای دارند، بازسازی می‌کنیم آن هم در یک صحنه مینی‌مال ولی در لباس و گریم، می‌خواستم به فیلم نزدیک باشیم. بنابراین سعی کردم با این نگاه، سنت زن‌پوشی را به کار بگیرم و این بیشتر برای وفاداری به قصه بود و نه فرار از سانسور چون ردپای سانسور را کاملا در نمایش می‌بینیم که البته شخصا با سانسور مشکلی ندارم بلکه با نگاه سلیقه‌ای افراد سانسورچی مساله دارم.

بنکدار درباره گیر و گرفت‌هایی که به لحاظ سانسور نمایشش داشته است، می‌گوید: متن‌مان چندین بار رفت و برگشت تا مجوز گرفت و تعهداتی دادیم.  فشارها و مشکلات آنچنان زیاد بود که بعد از اجرای شب اول بیهوش شدم و کار به اورژانس و بیمارستان کشید ولی باید بپذیریم که تنها راه ما، کار کردن است.

این کارگردان که با وجود تمام سختی‌هایی که متحمل شده، همچنان قصد دارد به فعالیت هنری خود ادامه بدهد، معتقد است که تنها راه ما استمرار در کار کردن است و در این باره توضیح می‌دهد: به نظر و سلیقه دوستانی که کار را تحریم کرده‌اند، احترام می‌گذارم ولی کار نکردن‌شان، راه را برای خاموشی چراغ هنر مستقل، هموار می‌کند و عرصه را برای انحصاری شدن سینما و تئاتر باز می‌گذارد و زمینه را فراهم می‌کند تا کسانی که شایستگی لازم را ندارند، صحنه را به دست بگیرند. به همین دلیل معتقدم باید بایستیم و جای خود را نگه داریم چون جاخالی دادن ما، اتفاقا به زیان هنر مستقل است.

بنکدار ادامه می‌دهد: قصد گله ندارم ولی خیلی از دوستانم حتی حاضر نیستند به دیدن نمایشم بیایند. این ماجراها مرا یاد خاطره‌ای از آقای کیارستمی می‌اندازد که برای نمایش یکی از فیلم‌هایش به جشنواره‌ای خارجی رفته بود و در آنجا با پلاکارد یکی از هنرمندان مقیم خارج از کشور رو به رو شده بود که آقای کیارستمی را کارگردانی دولتی خوانده و خواستار تحریم فیلمش شده بود. آقای کیارستمی نیز خطاب به ایشان گفته بود: «شما این پلاکارد را به من بده نگه دارم و خودت برو سالن و فیلم را ببین!» آدم‌هایی مانند ما از دو سر آسیب می‌بینیم؛ هم سانسور و هم بی‌اعتنایی دوستان خودمان. به خودم فکر نمی‌کنم، ولی چندین جوان مستعد برای اجرای این کار زحمت کشیده‌اند و دوست داشتم تلاش‌هایشان دیده شود.

او که در فیلم‌هایش معمولا با بازیگران شناخته‌شده همکاری داشته است، درباره اجرای تئاتر با بازیگران جوان و کمتر شناخته‌شده می‌گوید: تعدادی از بازیگرانم، هنرجویانم بوده‌اند که سال‌هاست داریم کار می‌کنیم و برخی از آنان نیز مدرس بیان یا کارگردان هستند. هر یک از آنان به دلیل توانایی‌هایشان به این کار دعوت شده‌اند. همچنانکه در فیلم‌هایم هم در کنار بازیگران شناخته‌شده، از بازیگران مستعدی که هنوز کشف نشده بودند نیز دعوت به کار کرده‌ام که نمونه‌اش آقای مرتضی اسماعیل کاشی است که در فیلم «ارغوان» برای اولین بار مقابل دوربین سینما رفت و ما ایشان را بر اساس توانایی‌اش در نمایش «ویتسک» رضا ثروتی دعوت به همکاری کرده بودیم. ایشان در آن مقطع در تئاتر بازیگر توانمندی بود و حالا کارگردان درخشانی هم هست. همین رویکرد را در این پروژه هم داشتیم.

بنکدار که نمایش خود را بعد از جشنواره‌های فجر و در روزهای شلوغ پایان سال اجرا می‌کند، درباره انتخاب این زمان که فصل چندان خوبی برای اجرای تئاتر به شمار نمی‌آید، می‌گوید: به بدشانسی خوردیم. اجرایمان ۲ ماه به تاخیر افتاد. خیلی دوست دارم در زمان بهتری دوباره اجرا داشته باشیم ولی در سرزمین ما هیچ چیزی قابل پیش‌بینی نیست و اتفاقاتی مانند قیمت دلار و وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم و … بر تصمیم‌های ما اثرگذار است. با این حال امیدوارم زحمت ۶ ماهه بچه‌هایی که با جان و دل برای این پروژه وقت و انرژی گذاشته‌اند، در شرایط دیگری دوباره دیده بشود و از آن مهم‌تر، تئاترمان زنده بماند.

این هنرمند هم مانند بسیاری از ما در گذر پرشتاب زمان، تاریخ از دستش رفته و وقتی با تماس ما برای تبریک سالروز تولدش مواجه می‌شود، می‌گوید: مگر امروز چندم است؟

او البته تاریخ تولد یار دیرینش سعید پورصمیمی را به یاد دارد و ادامه می‌دهد: تازگی تولد سعید بود ولی تاریخ از دستم رفته و روز تولد خودم یادم رفته بود. یادم بود تولدم ۲۰ اسفند است ولی نمی‌دانستم امروز، چندم برج است.

بابک در گفتگو با ایسنا برای مردم سرزمین‌مان آرزوی شادی دارد و گشایش.

از او درباره تازه‌ترین کارهایش می‌پرسیم که می‌گوید: تازگی یک فیلم سینمایی کار کردم که فیلمبرداری آن تمام شد. کاری از عادل تبریزی بود و یک جور کمدی کلام و موقعیت. تلاش کردیم فیلم مفرحی بشود چون مردم واقعا به خنده نیاز دارند.

اما درباره احتمال حضورش در تئاتر می‌گوید: این روزها کار تئاتر خیلی سخت‌تر شده. پیدا کردن یک گروه خوب دشوار است. از طرف دیگر رفت و آمد در این شهر پرهیاهو هم سختی دیگری است. خود من بیشتر ترجیح می‌دهم در خانه بمانم و خیلی حال و حوصله رانندگی ندارم. برای تئاتر فکرهایی دارم و صحبت‌هایی هم شده که جدی نیست. فعلا این عید را بگذرانیم تا ببینیم برنامه‌ها چطور می‌شود.

و مثل همیشه از امید می‌گوید: همین امید است که به آدمی انرژی می‌دهد و او را سرپا نگه می‌دارد. بخصوص در این روزگار.

از او می‌خواهیم که به انگیزه سالروز تولدش، آرزویی برای مردم داشته باشد که می‌گوید: آرزوی روزهای روشن و پر از مهربانی و عشق دارم. امیدوارم امسال، سال نور باشد. خوشبختانه این روزها هوا خوب است و  با خوب شدن هوا، حال ما هم خوب می‌شود. اکسیژن تنها چیزی است که باید به صورت رایگان در اختیار همه مردم جهان قرار بگیرد؛ ثروتی که در اختیار هیچ نهادی نیست و با عملکرد نادرست‌ هوای پاک آلوده می‌شود.

بابک که همواره دغدغه محیط زیست را دارد، ادامه می‌دهد: امیدوارم زمین و آسمان نفسی بکشند و امسال، سال هنر و خرد و دانش و کار باشد. همیشه همه هنرها به مردم کمک کرده‌اند، هم آنان را شاد کرده‌اند و هم آگاهی‌بخش بوده‌اند. هنر، نیاز روحی انسان است و همیشه برای او نجات‌بخش بوده. بخصوص اگر از کودکی آن را در اختیار بچه‌ها قرار بدهیم.

و در پایان می‌گوید: دوباره آرزو می‌کنم که عشق و خرد بر جهان حکمفرما شود چون اگر چنین شود، همه امور دیگر حل می‌شود.