علی عابدی در چهارمین نشست «صدای نمایش‌نامه‌نویس» که به نمایشنامه‌خوانی نمایشنامه «مردخوار» اختصاص داشت، گفت: این نمایشنامه را با نگاهی به ماجرای «رومینا»، دختر نوجوانی که به دست پدرش به قتل رسید، نوشته‌ام.

به گزارش گروه خبر سایت خانه تئاتر به نقل از روابط عمومی کانون نمایشنامه‌نویسان و مترجمان تئاتر ایران، چهارمین نشست از سلسله نشست‌های«صدای نمایشنامه‌نویس» به خوانش نمایشنامه «مردخوار» نوشته علی عابدی با نقش‌خوانی رویا بختیاری، اصغر همت و عابدی اختصاص داشت.

این نشست شامگاه شنبه ۶ آبان ماه در سالن استاد جوانمرد خانه تئاتر با یاد هنرمندان درگذشته مهر ماه همچون فردوس کاویانی، آتیلا پسیانی، حسن همتی، آرش میراحمدی، داریوش مهرجویی و وحیده محمدی‌فر آغاز شد و حاضران در این جلسه به احترام این هرمندان یک دقیقه سکوت کردند.

سپس بهزاد صدیقی، عضو هییت مدیره و سخنگوی کانون نمایشنامه‌نویسان و مترجمان تئاتر ایران و دبیر نشست‌های «صدای نمایش‌نامه‌نویس» که اجرای این جلسات را بر عهده دارد، با ارایه توضیحات کوتاهی درباره سبک کاری علی عابدی گفت: او در اغلب نمایشنامه‌هایش به فضای جنگ و پیامدهای آن بر زندگی افراد حاشیه‌ای جامعه می‌پردازد اما نگاه خاص خود را در این زمینه دارد. او با اشاره به شیوه دیالوگ‌نویسی عابدی یادآوری کرد: در آثار عابدی، دلبستگی او به تئاتر ابزورد، گروتسک و سورئال دیده می‌شود و او در نمایشنامه‌هایش از طنز خاصی بهره می‌برد که سبب می‌شود تماشاگر بیشتر به اثر توجه کند.

در ادامه، علی عابدی درباره دلبستگی‌اش به فضای جنگ توضیح داد: همواره دوست داشتم با نگاهی دیگر به فضای جنگ بپردازم و لایه‌های دیگری از آن را نشان دهم. به همین دلیل تلاش کردم با بهره‌گیری از طنز خیلی ظریفی، مسائل جنگ را نشان دهم که این جنگ می‌تواند در هر جای جهان رخ بدهد و من در پرداخت به آن از طنز و شوخی بهره می‌برم و می‌کوشم از خشونت جنگ دور شوم.

عابدی با یادآوری ماجرای «رومینا»، دختر نوجوانی که چند سال پیش توسط پدرش و با داس به قتل رسید، خاطرنشان کرد: نمایشنامه «مردخوار» به مساله مردسالاری در جامعه اشاره دارد و به عنوان یک نویسنده، معضلات اجتماعی را از زوایه دید خود نگاه می‌کنم. این نمایشنامه برآمده از فضای جامعه است که در آن اخلاق به بی‌اخلاقی تبدیل می‌شود. ماجرای «رومینا» خیلی ذهنم را درگیر کرد؛ اینکه که آدمی چگونه به مرز حیوانیت می‌رسد.

او با تاکید بر اینکه هر نمایشنامه‌ای در اجرا کامل می‌شود، درباره اجرای صحنه‌ای «مردخوار» گفت: درخواست اجرای این کار را داشتیم ولی هنوز شرایط اجرای آن مهیا نشده است. عابدی در پاسخ به پرسشی درباره فلسفی شدن بخشی از این نمایشنامه توضیح داد: پایان تمام کارهای من همین است و این موضوع تعمدی است چون موضوعی را طرح می‌کنم و تماشاگر تا جایی با آن درگیر می‌شود ولی بعد به اندیشه‌های خودم برش می‌زنم و دغدغه‌های خود را مطرح می‌کنم تا تماشاگر هم به این مسائل فکر بکند.

سپس اصغر همت درباره فضای نمایشنامه «مردخوار» توضیح داد: فضای نمایشنامه‌ خیلی سیاه نبود بلکه شبیه فضای دو نمایشنامه «شهادت پیوتر اوهه» اسلاومیر مروژک یا «سوسمار» حمید جبلی است. اما به هر روی، هر نمایشنامه‌ای در اجرا کامل می‌شود. او اضافه کرد: خاصیت تئاتر این است که بعد از بیرون رفتن از سالن ذهن تماشاگر را درگیر می‌کند. قرار نیست در سالن به نتیجه‌ای برسیم چراکه ورز اندیشه، بعد از خروج از سالن رخ می‌دهد.

همت در پاسخ به پرسش یکی از حاضران درباره دوری عابدی از شخصیت این نمایشنامه «مردخوار» توضیح داد: از آنجاکه مدام شاهد حضور بازیگرانی بوده‌ایم که پیاپی خود را تکرار می‌کنند، فراموش می‌کنیم که قرار نیست بازیگر یا نویسنده به نقش نزدیک باشد و قرار هم نیست که مدام خود را تکرار کند بلکه باید بتواند با ایفای نقش‌های متنوع، تماشاگر را شگفت‌زده کند.او در ادامه با یادآوری شیوه‌های نمایشنامه‌خوانی در ایران اضافه کرد: ما اصلا در کشورمان نمایشنامه‌خوانی نداشته‌ایم. بیشتر نمایشنامه‌‌خوانی‌های ما، نیمه اجراست. در حالیکه در نمایشنامه‌خوانی ، نویسنده متن خود را می‌خواند و عموم مخاطبان آن، مدیران کمپانی‌ها هستند که می‌خواهند برای تولیدات تازه خود در جریان نگارش جدیدترین نمایشنامه‌ها قرار بگیرند.

رویا بختیاری، دیگر نقش‌خوان این جلسه نیز در توضیح کوتاهی گفت: متن نوعی جادو برای کارگردانی و بازیگری است و هر بازیگری دوست دارد اشکال دیگری از نقش را تجربه کند.

عکس:اختر تاجیک

شماره نه فصلنامه پیام چارسو با موضوعیت نمایشنامه دایی وانیا نوشته آنتوان چخوف منتشر شده است.

به گزارش گروه خبر سایت خانه تئاتر، یکی از مقالات چاپ شده در این شماره روابط اجتماعی و نظام طبقه بندی اجتماعی در این نمایشنامه را با رویکرد مارکسیستی بررسی می‌کند. در مقدمه این نمایشنامه می‌خوانیم:« روابط اجتماعی و نظام طبقه‌بندی اجتماعی از موضوعات مهم یک جامعه به حساب می‌آیند. برایافراد جامعه، رسیدن به سطح طبقه‌ی مرفه اجتماعی یک پیروزی محسوب می‌شود و افراد به آمیزشاجتماعی با طبقات پایین‌تر تمایلی ندارند.

در دیدگاه مارکس ثروتمندانْ بورژوازی خوانده می‌شوند و صاحب ابزارِ تولیدْ نظیر کارخانه‌ها،ماشین‌آلات و زمین هستند. مارکس ازسوی دیگر، عبارت «پرولتاریا » را برای فقیران به‌کار می‌برد کههمان طبقه‌ی کارگر است و در ازِای فروشِ توان جسمانی‌اش مزد دریافت می‌کند.در این مقاله، از مطالعاتی که پیشتر توسط محققان دیگری انجام شده‌اند استفاده شده‌است؛ یکیاز آنها انگیزه‌های گریزناپذیر دایی وانیا در حفظ اعتماد در نمایشنامه‌ی دایی وانیا اثر آنتون چخوفرویکردی جامعه‌شناختیروانشناختی از نفیار رضا علوی (دانشگاه صباح مالزی،۲۰۰۸) است.

مطالعاتی که پیرامون نمایشنامه‌ی دایی وانیای آنتون چخوف صورت گرفته‌اند در دو گروه جای می‌گیرند:گروه اولْ این نمایشنامه را ازمنظر عناصر درونی آن تحلیل کرده‌اند، مانند مقالاتی از مارکبلنکرشیپ، مرکز هنرهای نمایشی فیشر، لین جاکوبسون و رابرت ال. دنیلز که کاراکترهاینمایشنامه‌ی دایی وانیا شامل پروفسور، وانیا، یلنا و سایرین را به بحث می‌گذارند.

ازسوی دیگر، مقاله‌ای با عنوان درد بیهوده‌ی عشق، دایی وانیا در نیویورک که نام نویسنده‌اش مشخصنیست، بیشتر به پیرنگ این نمایشنامه و توالی حوادث از مقدمه‌چینی تا گره‌گشایی پرداخته‌است.گروه دوم، عناصر بیرونی این نمایشنامه را بررسی کرده‌اند، نظیر مقاله‌ای از ماریلین استاسیو با عنوان Legit of Broadway Uncle Vanyaکه عوامل خارجی مانند روند تولید، رقابت نمایش با سایر نمایش‌ها، در زمان اجرای آن در سطح ایالت، و حتی انتخاب و گزینش بازیگران را پوشش می‌دهد.استاسیو در مقاله‌ی دیگری با عنوانOff Broadway Uncle Vanyaاز خط داستانی نمایش دایی وانیا صحبت می‌کند.و در آخر مقاله‌ای به قلم آیرین باکالِنیک با عنوان Uncle Vanya Reviewed by Iren Backalenickپیرامون تولید نمایش و اندکی نیز درباره‌ی بازاریابی یک اثر در روسیه سخن به‌میان می‌آورد.براساس آنچه گفته شد، نگارنده ی این مقاله درپیِ تحلیل این نمایشنامه از دیدگاه روابط اجتماعیو نظام طبقه‌بندی اجتماعی است.»این مقاله نوشته‌ی یولاندا آنگرینی است که با ترجمه‌ی امیر عباس خیل نژاد در صفحه ۷۵ فصلنامه شماره نه پیام چارسو به چاپ رسیده است.

فصلنامه پیام چارسو، فصلنامه‌ای تخصصی در باب سینما و تئاتر است که از سال ۹۶ شروع به کار کرده است و تاکنون ۹ شماره از آن منتشر شده است. این فصلنامه در هر شماره با تمرکز بر یکی از نمایشنامه‌های مهم نظیر: هملت، باغ آلبالو، مکبث و… منتشر شده است. این فصلنامه با محوریت تئاتر به بررسی ارتباط این هنر با موضوعات دیگری مانند عکاسی، سینما، فلسفه، زبانشناسی و… پرداخته است.

هر شمارهٔ این فصلنامه همراه مقالات و مصاحبه‌هایی تخصصی تکمیل شده است. از جمله این مصاحبه‌ها می‌توان به مصاحبه اختصاصی سردبیر فصلنامه با یوجینیو باربا و جولیا وارلی در شماره دوم، مصاحبه اختصاصی با ساموئل نونز در شماره ششم، مصاحبهٔ اختصاصی با فلوریان زلر ‌در شمارهٔ نهم اشاره کرد.

از شمارهٔ ششم بخشی به اسم «چارسو داستان» به فصلنامه اضافه شده است که داستان‌های کوتاه از داستان‌نویسان معاصر، مصاحبه با داستان‌نویس و ترجمهٔ داستانهای کوتاه در آن به چاپ رسیده است. به‌طور خلاصه هر شماره این فصلنامه شامل: یک ویژه نامه، بخش آزاد که شامل مقالات با موضوعات مختلف است، مصاحبه، داستان کوتاه و مصاحبه داستانی و در انتها یک نمایشنامه‌ای که برای اولین بار به چاپ می‌رسد، است.این فصلنامه تاکنون در نه شماره به سردبیری و مدیرمسئولی پژند سلیمانی منتشر شده است. شمارهٔ دهم این فصلنامه ویژه‌نامهٔ سه‌خواهر خواهد بود.