به گزارش روابط عمومی خانه تئاتر، در این نشست که دومین نشست تخصصی با موضوع «سازمان تئاتر آری یا نه؟» بود، محمود عزیزی، مجید سرسنگی و هوشنگ توکلی به بررسی تشکیل سازمان تئاتری پرداختند.
مسعود دلخواه، رئیس هیات مدیره کانون کارگردانان تئاتر موضوع نشست را با پرسش در خصوص تعریف سازمان تئاتر آغاز کرد و تفاوتهای ساختاری چنین سازمانی با مرکز هنرهای نمایشی را از کارشناسان این نشست جویا شد.
محمود عزیزی، مدیر اسبق اداره تئاتر در پاسخ به این پرسش گفت: قبل از تشکیل سازمان تئاتر باید جایگاه هنر در جامعه و ارتباط تشکیل چنین سازمانی با قانون را مورد بررسی قرار دهیم. اگر بخواهیم طرحی را تصویب و پس از طی سلسله مراتبی آن را تبدیل به لایحه کرده و در نهایت به حمایت قانونی دست یابیم، عملا تا سه چهار دههی آینده به آن نخواهیم رسید.
او افزود: قبل از هر چیز باید علت نیاز به ایجاد چنین تشکیلاتی را بدانیم. اگر این تشکیلات قرار است برای یافتن جایگاه قانونی و حمایت اجتماعی تشکیل شود در این صورت باید سازمانی هنری تشکیل شود که همهی هنرهای تئاتر، تجسمی و موسیقی در دل جای گیرد تا بتواند به هنرمندان در چارچوب قانونی که وضع خواهد شد، به عنوان کارگران فصلی و تامین جایگاه مشخص شغلی کمک نماید.
مجید سرسنگی، معاون فرهنگی دانشگاه تهران نیز سازمان تئاتری را همچون سازمان سینمایی دانست که ریشهی شکلگیری آن مربوط به دوران دکتر منتظری مدیر سابق هنرهای نمایشی در دههی شصت است. وی تفاوت عمدهی سازمان تئاتر و اداره کل هنرهای نمایشی را در سه مقولهی توجه بیشتر به سازمان تئاتر در تعامل با مقامهای بالاتر، سطح اختیارات و بودجه بیشتر دانست.
هوشنگ توکلی، مدیر سابق اداره تئاتر نیز سازمان تئاتر را بالاترین مرجع تصمیم گیری خواند که مستقیما با رئیس جمهور در ارتباط خواهد بود و به همین دلیل قدرت اجرایی بالایی خواهد داشت و تنها از یک نفر دستور خواهد گرفت. وی انگیزه ی تشکیل چنین سازمانی را داشتن قدرت بیشتر دانست.
در ادامه محمود عزیزی در خصوص لزوم تشکیل سازمان هنری گفت: ابتدا باید بدانیم مشاغل هنری در قوانین جایگاهی دارند یا نه؟
او افزود: نه در دورهی پیش از انقلاب و نه پس از آن هنر تعریف و حامی قانونی ندارد. بنابراین برای فارغ التحصیلان هنر هم تامین شغلی وجود ندارد. هنر از نظر قوانین همیشه در سایه بوده است.
این کارگردان تئاتر بر لزوم پذیرش دولت نسبت به جایگاه حقوقی هنرمندان تاکید کرد و افزود: اگر شغل ما در چارچوب قانون تعریف شود ما نیازی به سازمان نداریم. یافتن جایگاه حقوقی به لحاظ مدارج دولتی اشتباه است ما باید جایگاهمان را به عنوان شهروندان فعال و حرفه مان را به عنوان یک شغل به اثبات برسانیم. اگر شغل ما دیده شود، ما نیازی به سازمان نخواهیم داشت. وقتی دولت بپذیرد که ما به عنوان کارگران فصلی در چرخش اقتصادی نقش داریم باید هزینهی آن را نیز بپردازد. در این صورت با تغییر وزیر و وکیل جایگاه ما متزلزل نخواهد شد.
توکلی نیز با اشاره به روند تاریخی تشکیل اداره تئاتر، گفت: تئاتر پس از انقلاب از یک نظم به سمت بی نظمی حرکت کرد و تداوم یافت. دههی شصت تاریک ترین دههی تئاتر بود تا این که دکتر منتظری روی کار آمد اما وی هم اجازه ی ایجاد سازمان تئاتر را نیافت. آنچه که واضح است در چارچوب یک نظام تجربی نمی توان یک سازمان تئاتر را تشکیل داد.
سپس مجید سرسنگی با اشاره به ضعف مدیریت در تئاتر ایران گفت: متاسفانه اغلب مدیران تئاتری ما دانش مدیریتی ندارند. کتاب، مقاله و یا پژوهش علمی در خصوص مدیریت تئاتر وجود ندارد و از طرفی نیز از تجربیات جهانی نیز استفاده نمی شود. این ضعف موجب ایجاد آسیب بر پیکره ی تئاتر شده است.
وی همچنین عدم همسویی جامعه ی تئاتر را ضعف دیگر تئار دانست و افزود: زبان مشترک بین هنرمندان و مدیران تئاتر وجود ندارد. اگر دیوار بی اعتمادی بین هنرمندان و مدیران از بین نرود ما طرح و چشم اندازی برای آینده نخواهیم داشت.
مدیر سابق خانه هنرمندان افزود: قبل از هر اقدامی باید یک طرح واقع بینانه برای تئاتر تدوین شود و سپس به کوچک و یا بزرگ کردن ساختار آن پرداخت. تا زمانی که طرح مشخصی وجود نداشته باشد هیچ تغییر مثبتی در تئاتر ایجاد نخواهد شد.
این استاد دانشگاه همچنین راه استفاده از ظرفیتهای مرکز هنرهای نمایشی را استفاده از ظرفیتهای قانونی، سیاستگذاری به جای برنامه محوری و توجه به تئاتر شهرستان عنوان کرد.
ایرج راد، رئیس هیات مدیره خانه تئاتر نیز در ادامه نشست در خصوص چگونگی ایجاد جایگاه تئاتر به عنوان یک شغل و نیز نحوهی تدوین آیین نامههای امنیت شغلی هنر برای حضار توضیح داد و اعلام کرد که در این آیین نامهها، حقوق ایام بیکاری هنرمندان و نظام جامع صنفی تعریف شده است.
وی افزود: تنها زمانی میتوانیم در مورد چشم انداز سخن بگوییم که از نظر قانونی هنر را به رسمیت بشناسند، نظام صنفی هنر را بپذیرند و هنرمند امنیت شغلی داشته باشد.
در پایان، کارشناسان بر لزوم زیر ساختهای قانونی در هنر تاکید کرده و با ایجاد سازمانی همچون سازمان سینمایی برای تئاتر مخالفت کرده و آن را ناکارآمد خواندند.